عملیات نظامی «ستون ابر»- گزارش شماره یک ( 15 نوامبر- ساعت یک بعدازظهر اسرائیل، 14:30 ایران)

 رئوس گزارش

1.    در ساعات بعدازظهر روز چهاردهم نوامبر، ارتش اسرائیل عملیات نظامی «ستون ابر» را در نوار غزه آغاز کرد. سرآغاز این عملیات هلاکت احمد سعید خلیل الجعبری فرمانده ارشد شاخه نظامی حماس و  نیز وارد آمدن آسیب جدی به انبارهای راکت های دوربرد «فجر 5» در انبارهای متعلق به حماس و «جهاد اسلامی فلسطین» بود که از ایران بدست این تشکل های مسلح رسیده بود. در واکنش، تشکل های صلح ستیز شمار زیادی راکت به سوی جنوب اسرائیل شلیک کردند و ابتدا حدود 200 فروند راکت به خاک اسرائیل اصابت کرد. نیمی از این راکت ها برد چهل کیلومتری داشتند که بویژه به شهر جنوبی بئرشبع شلیک شد و در شهر «کریات ملاخی» سبب مرگ سه اسرائیلی، شامل دو زن و یک مرد در یک ساختمان شد. چهل و پنج اسرائیلی نیز زخمی شدند و خساراتی به اموال عمومی و مردم وارد شده است.

2.    اهداف عملیات، آنگونه که از سوی اهود باراک وزیر دفاع اسرائیل در یک نشست مطبوعاتی در روز چهاردهم نوامبر اعلام شد، از این قرار است:

الف- تقویت توان بازدارندگی اسرائیل در برابر تشکل های صلح ستیزی که در نوار غزه فعالیت دارند.

o      وارد آوردن ضربات جدی بر توان راکتی تشکل های مسلح و از جمله راکت های دوربردتری که به تازگی به دست این تشکل ها رسیده و می تواند مرکز کشور اسرائیل را تهدید کند.

ج‌-      وارد آوردن ضربات شدید به حماس و تشکل های مسلح فلسطینی فعال در باریکه غزه.

د‌-       محدود کردن لطمه به پشت جبهه اسرائیل، در حد امکان. به گفته اهود باراک: «اسرائیل شرایط کنونی را که شلیک راکتی بی وقفه به سوی شهروندانش ادامه دارد، تحمل نخواهد کرد».

در زمینه دلایلی که سبب آغاز عملیات نظامی «ستون ابر» شده است باید این را تأکید کرد که توان بازدارندگی اسرائیل از زمانی که عملیات دیگری با نام «سرب مذاب» در ژانویه 2009 پایان گرفت، کاهش یافته بود و شلیک راکتی از سوی فلسطینی ها بویژه از سال 2010 در روندی فزاینده به سوی شهرهای جنوبی اسرائیل ادامه یافته است. بیشتر شدن تناوب زمانی در این نوع حملات به اسرائیل،  که نتیجه فعالیت های صلح ستیزانه حماس و سایر تشکل های فلسطینی است، و همچین کاهش فاصله زمانی میان این دوره های بحران در شش ماه گذشته، روند زندگی مردم در جنوب اسرائیل را مختل کرده است. همراه با شلیک راکتی که در ماههای گذشته با تناوب بیشتری رخ می دهد، زندگی بیش از یک میلیون نفر از ساکنان جنوب اسرائیل را دستخوش نگرانی و اضطراب دایم و پریشان احوالی کرده است، فلسطینی ها به سربازان ارتش اسرائیل نیز که در نزدیکی جداره مرزی با نوار غزه فعالیت می کنند، پی در پی حمله کرده اند تا روند کار آنها را در زمینه خنثی سازی و جلوگیری از شکل گیری نطفه های تروریستی دشوار کنند. افزون بر همه اینها، سازمان هایی که در نوار غزه و شبه جزیره سینا در شمال مصر، در همسویی با «جهاد جهانی» (گروههای هم هدف با القاعده و طالبان) فعالیت می کردند، جسارت بیشتری یافته و شبه جزیره سینا در شمال مصر را به کانون تحرکات و برنامه ریزی های تروریستی علیه اسرائیل مبدل کرده اند.

اهود باراک وزیر دفاع همراه با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در دفتر نخست وزیری در تل آویو در زمینه عملیات نظامی رایزنی می کنند (عکس از وزارت دفاع اسرائیل، 14 نوامبر 2012، عکاس: آریئل حرمونی).

اقدام اسرائیل در کشتن احمد الجعبری

4- در ساعت چهار بعدازظهر روز چهاردهم نوامبر (به وقت اسرائیل، و 17:30 شامگاه روز بیست و چهارم آبان به وقت ایران)، در پی همکاری و همآهنگی کامل میان ارتش اسرائیل و نیروهای سازمان امنیت داخلی «شباک»^[1]، یک فروند جنگنده ارتش اسرائیل با شلیک موشک به یک خودرو که در شهر غزه حرکت می کرد، و احمد الجعبری فرمانده ارشد شاخه نظامی حماس و محمد الحمص فعال شاخه نظامی حماس و دستیار الجعبری سرنشینان اتومبیل بودند، حمله برد. آندو در این حمله از پای در آمدند. الجعبری در پنج سال گذشته فرماندهی شاخه نظامی حماس را در دست داشت و مستقمیاً مسئول احیا و تقویت زیربنای نظامی حماس و فعالیت های تروریستی آن و به مثابه «رییس ستاد ارتش» شاخه نظامی حماس بود. او فرمان وارد کردن آسیب به سربازان و شهروندان اسرائیلی را صادر می کرد و از جمله مسئول عملیاتی بود که علیه اسرائیل در منطقه شبه جزیره سینا صورت می گرفت و فرمان پرتاب راکت و خمپاره به اسرائیل را می داد و همچنین مسئول ربودن و در اسارت نگهداشتن گیلعاد شلیط سرباز اسرائیلی بود؛ سربازی که پنج سال و نیم در اسارت حماس بود (برای مطالعه بیشتر در این خصوص و عملیات دیگری که الجعبری عامل آن بود، ضمیمه الف را مطالعه کنید). به گزارش وبسایت خبری «پال پرس» که با جنبش فتح همسویی نشان می دهد، با کشته شدن احمد سعید خلیل الجعبری، اکنون مروان عیسی، از سران شاخه نظامی حماس، به عنوان جانشین الجعبری برگزیده شده است («پال پرس»، پانزدهم نوامبر 2012). اما این امر قطعی نیست و هنوز تاییدیه رسمی آن دریافت نشده است.

بقایای خودروی احمد الجعبری در پی آسیب دیدن از حمله هوایی اسرائیل در مرکز شهر غزه («قدس.نت»، 14 نوامبر2012)

5 – اندک زمانی پس از حمله هوایی اسرائیل به خودروی حامل الجعبری و کشته شدن او و دستیارش، ارتش اسرائیل چند نفر دیگر از فعالان ارشد شاخه نظامی حماس و جهاد اسلامی فلسطین را نیز هدف قرار داد. همزمان، جنگنده های نیروی هوایی اسرائیل به انبارهای جنگ افزار و تونل های زیر زمینی مخفی که در آن راکت های ایرانی «فجر 5» پنهان شده بود، حمله کردند. هدف این بود که پیش از آنکه فلسطینی ها امکان یابند که این راکت ها را در واکنش نسبت به کشته شدن الجعبری به سوی اسرائیل شلیک کنند، این توان از آنها گرفته شود. (در زمینه جزییات فنی و مشخصات راکت های «فجر 5» ضمیمه ب این گزارش را مطالعه کنید). در نتیجه این حملات اولیه اسرائیل، ارتش به توان شلیک راکت های دوربرد بالای 40 کیلومتری که در دست تشکل های صلح ستیز در نوار غزه است، و بویژه حماس و جهاد اسلامی فلسطین از این راکت های ایرانی برخوردار شده بودند، لطمه جدی وارد کرد. این حملات همچنین به تشکیلات مربوط به شلیک راکتی و انبارهای جنگ افزار تشکل های صلح ستیز در نوار غزه آسیب جدی وارد کرد (سخنگوی ارتش اسرائیل، پانزدهم نوامبر 2012).

واکنش تشکل های فلسطینی با انبوهی از راکت پرانی به اسرائیل

واکنش رسانه ای خشم آلود فلسطینی ها

6 –تنها اندک زمانی پس از کشته شدن الجعبری، سخنگویان تشکلهای صلح ستیز در نوار غزه بیانیه هایی انتشار داده و ادعا کردند که مفهوم اقدام اسرائیل در کشتن این فرمانده ارشد چریکی، «اعلان جنگ» و «گشودن دروازه های جهنم» برای اسرائیل است و اطمینان دادند که آنها می توانند به واکنشی وخیم علیه اسرائیل دست بزنند. شاخه نظامی حماس بیانیه ای انتشار داد و در آن نوشت که مرگ فرمانده این تشکل، به مثابه «آغاز جنگ آزادسازی و نابودی عدوی صهیونیستی؛ این موجودیت اهریمنی» است (وبسایت شاخه نظامی حماس، چهاردهم نوامبر 2012). اکثر تشکل های صلح ستیز فعال در نوار غزه اعلان بسیج عمومی از نیروهای خود را مطرح کردند («الجزیره»، چهاردهم نوامبر 2-12). وزارت آموزش و فرهنگ دولت حماس تعطیل مدارس و دانشگاهها را در سراسر نوار غزه اعلام کرد.

7- شبکه های رسانه ای و بویژه شبکه «الاقصی» که متعلق به حماس است، به پخش سرودهای تحریک آمیز پرداخته اند و خواهان ادامه شلیک راکتی به سوی اسرائیل هستند. همزمان شبکه «الاقصی» به بزرگ نمایی لطمات ناشی از حمله روز پانزدهم نوامبر به خانه ای در شهر «کریات ملاخی» (حادثه ای که در آن سه شهروند اسرائیلی کشته شدند) پرداخت (شبکه «الاقصی»، پانزدهم نوامبر 2012).

واکنش میدانی

8- در نتیجه حملات اسرائیل، حماس و سایر تشکل های صلح ستیز دهها فروند راکت به سوی اسرائیل شلیک کردند که بویژه شلیک ها به سوی شهر بئرشبع، چشمگیر بود. راکت های دیگری نیز به سوی شهرهای اشدود، نتیووت و اشکلون پرتاب گردید. در روز چهاردهم نوامبر، قریب به 40 راکت شلیک گردید که اکثر آنها  برد 40 کیلومتری داشتند. اکثر راکت ها به سوی شهر بئرشبع شلیک شد و سیستم دفاع ضد راکتی «گنبد آهنین» توانست 27 فروند از راکت ها را منحرف و منهدم کند. این آتشباری ها در ساعات بعدازظهر و شامگاه روز چهاردهم نوامبر/ بیست و چهارم آبان انجام گرفت.

طرف راست: زیانهای وارده در اثر برخورد راکت ها در شهر بئرشبع. در طرف چپ: برخورد یک راکت به یک مدرسه در شهر «اوفاکیم». (وبسایت فیسبوک پلیس اسرائیل، چهاردهم نوامبر2012)

9– در ساعات صبحگاهی روز پنجشنبه پانزدهم نوامبر، بیست و پنجم آبان، در پی چند ساعت آرامش نسبی، راکت پرانی از غزه علیه اسرائیل با شدت زیاد از سرگرفته شد و در ساعات بامدادی راکت های زیادی به سوی اشدود، اشکلون، بئرشبع، اوفاکیم، گان یاونه و کریات ملاخی (همگی آبادی هایی تا فاصله 40 کیلومتری از نوار غزه) و نیز به سوی آبادی های اسرائیلی نشین منطقه اشکول در نزدیکی نوار غزه شلیک شد که چند مورد آن مهم بود که در ذیل به آن اشاره می شود (تا ظهر پانزدهم نوامبر):

الف- در نزدیکی ساعت هشت بامداد این روز یک موج راکتی به سوی شهرهای گان یاونه و کریات ملاخی شلیک شد. یکی از راکت ها به یک واحد مسکونی در کریات ملاخی اصابت کرد و در نتیجه ی آسیب وارده سه نفر جان باختند و شش نفر دیگر و از جمله یک کودک 4 ساله و دو نوزاد به طور متوسط تا سطحی زخمی شدند. یک فروند راکت دیگر نیز مستقیماً به ساختمانی در همین شهر اصابت کرد که موجب آسیب جانی نشد. جنبش حماس مسئولیت شلیک راکت را برعهده گرفت (ynet،15 نوامبر2012).

ب – موج راکتی دیگری به سوی شهراشدود فرستاده شد و یکی از آن به یک واحد مسکونی اصابت کرد که آسیبی در پی نداشت.

ج– در شهر اوفاکیم بر اثر اصابت راکت، ساختمان یک مدرسه آسیب دید ولی کسی زخمی نشد.

انحراف راکت های دشمن توسط سیستم «گنبد آهنین» (NRG، چهاردهم نوامبر2012 . عکاس: ادی ایسرائل)

شلیک راکتی از شبه جزیره سینای

11- در ساعات بعدازظهر چهاردهم نوامبر، اندک زمانی پس از آغاز حمله هوایی اسرائیل به غزه، گزارش شد که چهار راکت از سوی صحرای سینای به طرف اسرائیل شلیک شده است. همچنین اعلام شد که اسرائیل در این باره به مصر شکایت کرده است. اما مسئولان امنیتی مصر در شمال صحرای سینای گزارش شلیک راکت به سوی اسرائیل را تکذیب کردند و اندکی بعد، منابع امنیتی مصر گفتند در پی آتشباری ها یک کمیته تحقیق تشکیل داده اند («الیوم السابع»، چهاردهم نوامبر 2012). ظاهراً بنظر می رسد که این رویداد با واکنش های مربوط به عملیات نظامی «ستون ابر» ارتباطی نداشت ولی ما ارزیابی می کنیم که افزون بر تهدیدهای امنیتی از جانب نوار غزه، شبه جزیره سینای نیز به یک کانون تروریستی فعال علیه اسرائیل مبدل شده است.

^[1] گرچه احمد خلیل سعید الجعبری عملاً فرماندهی ارشد شاخه نظامی حماس را برعهده داشت، اما به طور رسمی، وی معاون محمد ضیف محسوب می شد. ضیف در یک حمله ارتش اسرائیل از چندی پیش به سختی زخمی و معلول شده و قدرت عملیاتی را از دست داده است. لذا از الجعبری در اسناد رسمی حماس به عنوان معاون فرمانده شاخه نظامی حماس، «یگانهای عزالدین القسام» یاد می شد.

Related Articles