بحران در مناسبات اسرائیل- فلسطین: جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده در تقلا برای نجات روند صلح که پرنده صلحی در حال احتضار است (کارتون منتشره در روزنامه «الغد» در کشور اردن، 9 آوریل 2014)
جوانان فلسطینی غزه در نزدیکی جداره حائل با اسرائیل در شمال غزه گرد آمده اند («پال تودی»، یازدهم آوریل 2014).
تجمع و درگیری شماری از فلسطینی ها در یکی از جاده های نزدیک یهودی نشین «شیلو»
محمود عباس (ابو مازن) در نشست اضطراری وزیران خارجه اتحادیه عرب در قاهره («الحیات الجدیده»، دهم آوریل 2014).
توفیق الطیراوی عضو کمیته مرکزی جنبش فتح در مصاحبه با شبکه «المنار» (دوم آوریل 2014).
- بحران در روند مذاکرات اسرائیلی- فلسطینی کماکان ادامه دارد. با وجود دیدارهای بیشتری که میان اعضای هیات های مذاکرات صورت گرفته است، هیچ راه حلی بدست نیآمده است تا این بحران را از بن بست خارج کند. دولت اسرائیل برای مجازات تشکیلات فلسطینی که درخواست رسمی پیوستن به معاهده های بین المللی را به سازمان ملل متحد ارائه کرده است، همکاری های امنیتی و سیاسی را لغو کرده و نیز فلسطینی ها را مورد مجازات مالی قرار داده و پول مالیات آنها را که می بایست به تشکیلات خودگردانی داده می شد، بلوکه کرد. مقامات فلسطینی به این دستورات که از سوی نخست وزیر اسرائیل صادر شد، واکنش تندی نشان دادند.
- این هفته دو قبضه خمپاره به سوی صحرای نگب غربی شلیک شد، که یکی از آنها در قلب یکی از یهودی نشین ها فرود آمد ولی تلفات و آسیب جانی نداشت. «جبهه خلقی آزادی فلسطین» مسئولیت این تعرض را عهده دار شد و نیز مسئولیت کارگزاری یک بسته تخریبی علیه نظامیان اسرائیلی را برعهده گرفت. تجمعی نیز از سوی فلسطینی ها در نزدیکی حصاره حائل غزه با اسرائیل صورت گرفت، که در آن سنگ پرانی هایی صورت گرفت.
تعرض راکتی
- این هفته دو تعرض با خمپاره به سوی جنوب اسرائیل انجام شد که یکی از خمپاره ها روز نهم آوریل 2014 در یکی از یهودی نشین ها فرود آمد اما آسیب جانی در پی نداشت هرچند که خساراتی به اموال وارد کرد. خمپاره دوم روز سیزدهم آوریل 2014 شلیک شد.
- «جبهه خلقی آزادی فلسطین» مسئولیت این حملات و نیز یک مورد کارگزاری مواد تخریبی علیه نظامیان اسرائیلی را برعهده گرفت (صفحه فیسبوک این جبهه، دوازدهم آوریل2014).
درگیری با نیروهای اسرائیلی در شمال غزه
- گروهی شامل دهها نفر از فلسطینی های جوان غزه روز یازدهم آوریل 2014 در نزدیکی مرز غزه گرد آمدند تا به اعتراض دست بزنند و با مشاهده نیروهای اسرائیلی به سنگ پرانی دست زدند و نیز برخی از آنها برای تحریک در صدد نزدیک شدن به جداره حائل برآمدند. رسانه های فلسطینی گفتند بر اثر استنشاق گازی که نظامیان اسرائیلی شلیک کردند، شماری از فلسطینی ها زخمی شدند («پال تودی»، یازدهم آوریل2014).
ادامه اقدامات خشونت بار در کرانه باختری
- اقداماتی که فلسطینی ها آن را «نافرمانی مدنی» (یا «مقاومت مردمی») می نامند، در کرانه باختری رود اردن، ادامه یافته است. این هفته نیز به سوی نیروهای نظامی و غیر نظامی اسرائیلی سنگ پرانی شد. تظاهرات روزهای جمعه فلسطینی ها نیز در شهرک هایی که هر روز آدینه در آن گرد می آیند، ادامه یافت. این شهرک ها: «بلعین»، «نعلین»، «نبی صالح»، «قدوم»، «بیت امر» هستند و همچنین تظاهرات هفتگی روزهای جمعه در شهر بیت اللحم و سایر نقاط کرانه باختری برگزار شد.
- در ذیل به شماری از این موارد اشاره می شود:
- روز دوازدهم آوریل 2014، تظاهراتی در «نبی صالح» روی داد که در آن دو بطری آتشزا و نیز نارنجک صوتی به سوی نظامیان اسرائیلی پرتاب شد. یکی از کسانی که در صدد این اقدام برآمد، خود به طور سطحی زخمی شد. در پی این رخداد، نظامیان اسرائیل راه رفت و آمد را بروی فلسطینی های این شهرک بستند (خبرگزاری «تسپیت»، چهاردهم آوریل 2014).
- در شب سیزدهم به چهاردهم آوریل 2014، سه بطری آتشزا به سوی محله «ابوطور» در اورشلیم پرتاب شد؛ که موجب آتش سوزی گردید و خسارتی اندک وارد کرد (خبرگزاری «تسپیت»، چهاردهم آوریل 2014).
- در یازدهم آوریل 2014، فلسطینی ها در اطراف یهودی نشین «شیلو» سنگ پرانی کرده و یکی از جاده ها را بستند و با نظامیان اسرائیلی وارد درگیری شدند (خبرگزاری «تسپیت»، یازدهم آوریل 2014).
یهودی نشین ها در طول روزهای متوالی با نظامیان اسرائیلی درگیر شدند
- ساکنان اسرائیلی در یهودی نشین منطقه «ایتسهار» در کرانه باختری به درگیری های خشونت بار خود با نظامیان اسرائیلی ادامه دادند. پس از اینکه نظامیان دو ساختمان ساخته شده بطور غیرقانونی در این یهودی نشین را از کنترل آنها خارج کردند، این اسرائیلی ها به مدت حدود دو هفته به درگیری های خشونت بار با نظامیان اسرائیلی اقدام کردند. تیپی از نظامیان گارد مرزی به محل اعزام شد (اما تنش ها هنوز کاملا خاتمه نیافته است. این ماجرا در صحنه سیاست داخلی اسرائیل واکنش های زیادی در پی آورده است. نیروهای میانه و چپ می گویند ارتش باید قدرت بیشتری از خود نشان دهد و این یهودی نشین ها را به گفته آنها، «سر جای خود بنشاند». اما این توصیه عملی نشده است هرچند که ارتش به دستور وزیر دفاع راههایی را برای جلوگیری از خودسری این یهودی نشین ها به مرحله اجراء گذاشته است).
مناسبات حماس با دولت مصر
- منابع قضایی در مصر گزارش می دهند که با تشکیل یک کمیسیون تحقیق، این کشور در حال بررسی اموال و دارایی های متعلق به سازمان حماس و سران آن در مصر است تا دفاتر این سازمان را بسته و این اموال را بلوکه کند. این تصمیم عمل کردن به مفاد حکمی است که به تازگی از سوی دادگاه مصر صادر شد و بر اساس آن، حماس در مصر به عنوان تشکل غیر قانونی اعلام گردید («پال پرس»، نهم آوریل 2014).
- ایاذ البزمسخنگوی وزارت کشور در دولت حماس اعلام کرد که پس از آنکه حکومت مصر تمامی تونل های زیرزمینی میان غزه و مصر را به آب بسته و یا منهدم کرده است، دیگر نیازی به سازمان سرپرستی تونل ها نیست و تمامی کمیته های وابسته به آنها را نیز باطل کرده است. حماس اعلام کرد که همه امور از این پس تحت سرپرستی «اداره امنیت مرزها» وابسته به وزارت کشور و امنیت ملی حماس خواهد بود (وبسایت وزارت کشور دولت حماس، نهم آوریل 2014).
تمرین های نظامی در محله مسکونی
- بر اساس گزارشی که وبسایت «پال تودی»، همسو با سازمان جهاد اسلامی فلسطین منتشر کرد، فعالان شاخه نظامی تشکل «کمیته های خلقی» در نوار غزه در محله های مسکونی و پرجمعیت به تمرین های نظامی پرداخته اند و در این راستا، عکس هایی از این تمرین ها را نیز در این وبسایت منتشر کرده اند («پال تودی»، هشتم آوریل 2014).
آموزش نظامی شبه نظامیان فلسطینی در محله های مسکونی در شرق غزه («پال تودی»، هشتم آوریل 2014)
ادامه بحران در مناسبات فلسطینی ها با اسرائیل
- با وجود تلاش های دامنه دار برای ازسرگیری روند صلح اسرائیلی و فلسطینی، بحران همه جانبه در این مذاکرات ادامه دارد. درهمین حال، مذاکره کنندگان دو طرف با میانجی گری مقامات آمریکا و مارتین ایندیک دیپلمات ارشد آمریکایی به ملاقات ادامه داده اند اما بنظر می رسد که فاصله دیدگاهها چنان زیاد است که امکان دستیابی به راه حل را فراهم نکرده است. محمود عباس رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی روز نهم آوریل برای گفت و گو با مقامات کشورهای عرب در نشست اضطراری وزیران خارجه دول عضو اتحادیه عرب، راهی مقر این اتحادیه در قاهره شد.
- وزیران خارجه اتحادیه عرب در نشست اضطراری خود که با درخواست محمود عباس برپا شده بود، تقصیر بن بست در روند صلح را برعهده دولت بنیامین نتانیاهو و اسرائیل انداختند و حمایت کامل خود را از روند صلح اعلام کردند. اتحادیه عرب در این نشست قول خود را برای «گشودن چتر حمایت کامل اقتصادی» از فلسطینی ها در برابر تحریم های اقتصادی از سوی اسرائیل اعلام کرد و نیز با درخواست نتانیاهو که خواهان شناسایی اسرائیل به عنوان «دولت یهود» است، مخالفت کرد. در همین حال، اتحادیه عرب فلسطینی ها و نیز آمریکا را به ادامه تلاش برای تداوم روند صلح فرا خواند و نیز خواهان تمدید دوره گفت و گوهای سیاسی شد اما تاکید کرد که تمدید دوره گفت و گوها باید طبق نیازها و نظرات طرف فلسطینی باشد. وزیران خارجه اتحادیه عرب همچنین از پیوستن «دولت مستقل فلسطین» به معاهده های بین المللی استقبال کرده و تاکید کردند که اسرائیل حق مداخله در این امر را ندارد («الایام»، دهم آوریل 2014، «الشرق الاوسط»، نهم آوریل 2014).
- بنیامین نتانیاهو در پاسخ به اقدامات رهبر فلسطینیان که درخواست الحاق «دولت فلسطین» به معاهده های بین المللی و از جمله کنوانسیون چهارم ژنو را امضاء کرد (و سازمان ملل نیز پس از چند روز رسما این درخواست ها را پذیرفت چرا که نیازی به رای گیری بر سر آن نبود)، یک سری مجازات را علیه تشکیلات فلسطینی اعمال کرد. بدستور نتانیاهو، ملاقات ها میان وزیران و مدیران کل دفاتر دولتی و وزارت خانه های اسرائیل با مقامات ارشد فلسطینی برای همآهنگی امور متوقف شد. تنها خانم تسیپی لیونی وزیر دادگستری و مذاکره کننده ارشد اسرائیل از این امر معاف شده و می تواند به مذاکرات و دیدار با مقامات ارشد فلسطینی ادامه دهد. همچنین نتانیاهو دستور بلوکه کردن پول مالیات فلسطینی ها را که می بایست به تشکیلات خودگردانی در رام الله داده می شد، صادر کرد تا به گفته او، بابت پول برقی باشد که اسرائیل به کرانه باختری می دهد و این مبلغ بخاطر قرض شرکت برق فلسطینی به اسرائیل برداشت شده است («هاآرتص»، روزهای نهم و دهم آوریل 2014).
- مقامات ارشد در تشکیلات خودگردان فلسطینی با انتقاد شدید از این دستورات دولت نتانیاهو، تهدید کردند که فلسطینی ها می توانند بخاطر مجازاتی که دولت اسرائیل علیه آنها برقرار کرده است، به نهادهای بین المللی شکایت کنند («القدس العربی»، دوازدهم آوریل 2014). افزون بر این:
- دکتر رامی حمدالله، نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی، با تشکیل یک نشست برای بررسی عواقب تنبهات برقرار شده از سوی دولت اسرائیل، گفت این اقدامات اسرائیل نیز فلسطینی ها را از پیشبرد هدف های خود بازنخواهد داشت تا روزی که شاهد برپایی کشور مستقل فلسطین شوند(«الایام»، دهم آوریل 2014).
- صائب عریقات، عضو کمیته مرکزی جنبش فتح و مذاکره کننده ارشد از سوی تشکیلات فلسطینی در گفت و گوهای صلح با اسرائیل، تاکید کرد که اسرائیل با این تصمیمات تنبیهی علیه فلسطینی ها اقدام به «راهزنی دریایی» کرده است و «پول فلسطینی ها را مانند سارقان سر گردنه می دزدد» و قوانین بین المللی را با این رفتارهای خود زیر پا می گذارد (خبرگزاری فرانسه، دهم آوریل 2014).
- ریاض المالکی وزیر امور خارجه دولت فلسطینی گفت با وجود تصمیمات تنبیهی که از سوی دولت نتانیاهو اعلام شده است، دولت اسرائیل رسماً تشکیلات فلسطینی را از این امر باخبر نکرده است. المالکی از جامعه جهانی خواست که این رفتارهای اسرائیل را تقبیح کند چرا که «عملکرد آن مخالف قوانین بین المللی است» (خبرگزاری رسمی چین، «شین هوا»، یازدهم آوریل 2014).
- احمد المجدلانی، وزیر کار در دولت فلسطینی خاطر نشان کرد که هیچ عملکرد اسرائیل موجب سازش یا عقب نشینی فلسطینی ها از خواسته خود نمی شود، و نیز گفت، اساساً دیگر دیدارهایی برای همآهنگی و همکاری میان اسرائیل و تشکیلات فلسطینی انجام نمی شود، و لذا، دولت نتانیاهو تنها برای «ژست آمدن در برابر افکار عمومی داخلی خود» این تصمیمات را اعلام کرده است («قدس.نت»، دهم آوریل 2014).
- صائب عریقاتدر خصوص پیوستن «دولت مستقل فلسطین» به معاهده های بین المللی وابسته به سازمان ملل متحد گفت رییس جمهوری کشور سوییس با ارسال نامه ای برای دولت فلسطینی پاسخ داده است که «دولت فلسطین» رسماً از این پس عضو معاهده چهارم ژنو محسوب می شود. این امر بدین مفهوم است که «فلسطین» کشور «زیر اشغال» به حساب می آیدو می تواند علیه اسرائیل به دیوان بین المللی لاهه در هلند شکایت ببرد (شبکه «الجزیره»، یازدهم آوریل 2014). همچنین دبیر کل سازمان ملل متحد بان کی مون روز یازدهم آوریل 2014 با ارسال نامه ای برای رهبری فلسطینی، تاکید کرد که «دولت فلسطین» به سیزده معاهده بین المللی دیگر این سازمان پیوسته است. صائب عریقات افزود که بر اساس نامه دبیرکل، پیوستن فلسطین به نهادهای بین المللی سازمان ملل تا ژوئیه 2014 کامل خواهد شد (خبرگزاری فرانسه، یازدهم آوریل 2014). ریاض المالکی وزیر امور خارجه تشکیلات فلسطینی نیز گفت وزارت امور خارجه فلسطینی تحت سرپرستی وی کمیته های لازم را برای اجرای مفهوم عملی پیوستن فلسطین به معاهده های سازمان ملل برپا کرده است («الایام»، دوازدهم آوریل 2014).
جان کری مایوسانه در حال تلاش برای زنده کردن «میز مذاکرات صلح» («القدس»، 12 آوریل 2014).
توفیق الطیراوی به ادامه مقاومت و مبارزه با اسرائیل فراخوان می دهد
- توفیق الطیراوی عضو کمیته مرکزی جنبش فتح،با حضور در یک مصاحبه تلویزیونی با شبکه «المنار»، وابسته به حزب الله لبنان، در روز دوم آوریل 2014 در خصوص روند به بن رسیده صلح و آینده فلسطینی ها سخن گفت. در ادامه فرازهایی از سخنان مهم وی ذکر می شود (به نقل از شبکه «المنار»، دوم آوریل 2014):
- ابراز یاس و نومیدی نسبت به پیشبرد روند صلح: الطیراوی خواهان تنظیم «راهبرد متحد ملی» بر اساس «مقاومت مدنی و خلقی» شد. وی گفت، مذاکره با اسرائیل هنوز یک گزینه است اما تنها گزینه نیست و لذا، باید مذاکرات را پا به پای «مقاومت» پیش برد.
- به گفته او، «بدلیل انشقاق و اختلافات عمیق داخلی میان گروههای فلسطینی» هیچیک از آنان نمی تواند قدرت رهبری میدانی فلسطینی ها را برعهده گیرد. در پاسخ به پرسشی در خصوص «به کارگیری سلاح» در برابر اسرائیل، الطیراوی گفت «باید در زمان مناسب در این باره تصمیم گرفت».
- به گفته الطیراوی، طرح سیاسی «دو ملت، دو کشور» مرده است و قدرت اجرایی ندارد. لذا، او از رهبری فلسطینی خواست اندیشه «ملت واحده فلسطینی از نهر تا بحر» را به مرحله اجراء درآورد، چرا که به گفته او، «این تنها راه حل واقعی است که جنبش فتح آن را در سال 1968 ارائه کرد».
اظهار همبستگی و دلتنگی برای صدام حسین در صفحه رسمی فیسبوک جنبش فتح
- در یازدهمین سالروز اشغال عراق توسط قوای متفقین و حمله آنها به عراق که منجر به سرنگونی حکومت حزب بعث عراق شد، در صفحه فیسبوک رسمی جنبش فتح مطالبی منتشر شد که از آن، بوی دلتنگی و همبستگی با صدام حسین می آید. در مقاله ای در این صفحه آمده است: «آنچه که در این اشغالگری شکست، بغداد نبود، بلکه هیمنه و ابهت ملت عرب و اسلام شکسته شد». کاربران این صفحه نیز مطالب متعددی در بیان حمایت از صدام حسین و دلتنگی برای وی مطرح کردند که در این صفحه باقی ماند و حذف نشد. از جمله یکی از کاربران نوشت: «هزار بار رحم و یاد از تو، ای ابو عدی» (منظور صدام حسین است که پدر عدی حسین بود). کاربر دیگری نوشت: «پروردگار را قسم می دهیم که عوامل اعدام صدام را به مجازات برساند؛ او رهبر دنیای عرب بود» (صفحه فیسبوک جنبش فتح، نهم آوریل 2014).
ابراز دلتنگی و حمایت از صدام حسین در صفحه رسمی فیسبوک جنبش فتح (نهم آوریل 2014).
دبیرکل حزب الله با تاخیر چند هفته ای مسئولیت حمله به نظامیان اسرائیلی را متقبل شد
- سید حسن نصرالله، دبیرکل جنبش حزب الله لبنان، در مصاحبه ای با روزنامه لبنانی «السفیر»، که در دو روز متوالی این هفته منتشر شد، اعتراف کرد که حمله چند هفته پیش به نظامیان اسرائیلی در «مزارع شبعا» در «تپه دوو» در حد فاصل اسرائیل با سوریه[4] کار نیروهای حزب الله بود. نصرالله که به خبرنگار «السفیر» می گفت، دارد «یک اطلاع مهم و بی سابقه را در اختیار او می گذارد»، افزود، حزب الله شیوه جدیدی در پیش گرفته و دیگر مانند گذشته مسئولیت آشکار عملیات خود را علیه اسرائیل اعلام نمی کند. او گفت بر اساس این راهبرد جدید، «روشن است که حزب الله به هر اقدام نظامی اسرائیل پاسخ نظامی می دهد» و به گفته او، عملیات یادشده «پیام روشن حزب الله این است که این سازمان از وارد شدن به مسیر جنگ با اسرائیل باکی ندارد» («السفیر»، هفتم آوریل 2014).
وزارت خارجه آمریکا تشکل «انصار بیت المقدس» را گروه تروریستی اعلام کرد
- وزارت امور خارجه آمریکا تشکل «انصار بیت المقدس» را سازمانی تروریستی اعلام کرد و آن را در سیاهه تروریستی خود قرار داد. بیانیه وزارت خارجه آمریکا تاکید دارد که این تشکل در سال 2011 و در پی انقلاب مصر، بر اساس تفکرات جهادی افراطی اسلامی برپا شد (هرچند که ظاهراً مدعی است که با شبکه القاعده ارتباطی ندارد). بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا تاکید دارد که این تشکل عامل حملات علیه هدف های اسرائیل و نیز علیه نیروهای امنیتی مصر در سه سال گذشته بوده است. بر اساس تصمیم این وزارتخانه، هر گونه تماس با اعضای آن برای شهروندان آمریکا و دادن کمک مالی و مراوده با نهادهای وابسته به آن برای اتباع آمریکا ممنوع است و مجازات خواهد داشت (وزارت امور خارجه آمریکا، نهم آوریل 2014)[5].
[*]کاربران گرامی این صفحه توجه فرمایید که بدلیل عید «پسح» یهودیان، هفته آینده این گزارش هفتگی به طور استثناء منتشر نخواهد شد و جمع بندی رخدادها در گزارش دو هفته دیگر مورد اشاره قرار خواهد گرفت.
[2] این داده ها تا روز سیزدهم آوریل 2014 را در برمی گیرد، و شامل حملات خمپاره ای و یا راکت هایی که به دلایل فنی و فاقد برد کافی بودن در خاک غزه فرود آمده است، نمی شود.
[3] این آمار شامل حملات خمپاره ای نیست.
[4] این حمله در روز چهاردهم مارس 2014 رخ داد و در آن، سه نظامی اسرائیلی به طور سطحی زخمی شدند. همان روز نظامیان اسرائیل ارزیابی کرده بودند که حزب الله عامل این تحرک بوده است و نه سازمان های دیگر عربی فعال در لبنان یا سوریه.
[5]در زمینه فعالیت این تشکل، گزارشی را به تاریخ سیزدهم اوت 2012 در این وبسایت منتشر کرده بودیم و یادآور شدیم که این گروه مسئولیت یک سری عملیات مسلحانه انجام شده از سوی عوامل تکفیری و سلفی را برعهده گرفته است و سخن از تشکلی است که در غزه نیز فعالیت می کند و عامل حملاتی از جمله مانند حمله مرز اسرائیل و مصر در هجدهم ژوئن 2012 بود.
