عملیات «صخره استوار» – گزارش شماره 7 (17 ژوئیه، ساعت 12:00)

رئوس گزارش

1.        سازمان ملل متحد روز شانزدهم ژوئیه از اسرائیل و فلسطینی ها خواست به «آتش بس بشردوستانه» پاسخ دهند تا غیرنظامیان فلسطینی بتوانند مایحتاج اساسی مورد نیاز خود را تامین کنند. اسرائیل و حماس، هر دو، این درخواست را پذیرفتند. آتش بس موقت برای پنج ساعت، در فاصله ساعت های ده پیش از ظهر تا سه بعدازظهر روز هفدهم ژوئیه برقرار شد. اما تنها دو ساعت پس از برقراری این آتش بس، شلیک سه قبضه خمپاره از غزه به صحرای نگب غربی، آن را نقض کرد. پس از ساعت سه بعدازظهر نیز حمله راکتی به سوی شهرهای جنوبی اسرائیل از سر گرفته شد (و شمار راکت های شلیک شده در این دور از عملیات تا کنون به 1459 فروند رسید).  

2.        همزمان، در قاهره تلاش های مصر برای میانجی گری میان اسرائیل و فلسطینی ها آغاز شد و به این منظور، محمود عباس، رهبر تشکیلات خودگردانی، همراه با موسی ابومرزوق (مقام ارشد حماس) و زیاد النخاله (معاون دبیر کل سازمان جهاد اسلامی فلسطینی) به قاهره رفتند. رسانه های اسرائیلی نیز خبر دادند که یورام کهن، رییس «شباک» (تشکیلات امنیت داخلی اسرائیل) قرار است به قاهره برسد.  

3.        از اظهارات سران اسرائیل و حماس چنین برمی آید که آنها این بار به توافقی مشابه آنچه که به پایان عملیات هشت روزه نوامبر 2012 انجامید، اکتفا نمی کنند. اسرائیل در صدد دستیابی به تفاهمی است که آتش بس پایدار را برقرار کند و توان بازدارندگی اسرائیل نیز پس از عملیات «صخره  استوار» تقویت شده باشد. حماس به نوبه خود در تقلای رسیدن به دستآوردهایی برای غیرنظامیان فلسطینی، و در راستای تقویت اقتصاد و جایگاه آن سازمان در برابر اسرائیل است، تا عدم کسب دستآورد نظامی واقعی از این بحران جنگی را جبران کرده باشد و در ضمن نیز بتواند کنترل خود را بر باریکه غزه گسترش بخشد. حماس از جمله خواهان گشوده شدن دائمی گذرگاه الرفح (میان غزه و مصر) است و لغو محدودیت در کار گذرگاههای مشترک با اسرائیل را طلب می کند؛ حماس همچنین خواهان گرفتن حقوق برای دهها هزار نفر از کارمندان دولت پیشین خود در باریکه غزه است. این سازمان کمک مالی بیشتری برای بازسازی غزه و نیز آزادی زندانیان امنیتی پیشین را که قبلاً آزاده شده ولی ماه گذشته پس از ربوده شدن سه نوجوان اسرائیلی دوباره دستگیر شدند، درخواست می کند.

تلاش تروریستی حماس برای رخنه به اسرائیل از یک تونل کشف و خنثی شد

4.     در ساعات بامدادی روز هفدهم ژوئیه 2014، ساعاتی پیش از آنکه آتش بس پنج ساعته میان اسرائیل و غزه آغاز شود، یک تلاش خرابکاران حماس جهت رخنه به اسرائیل از طریق یک تونل حفر شده، کشف و خنثی گردید. این باند تروریستی در ساعت چهار و نیم بامداد، زمانی که سیزده عضو مسلح آن در حال پیشروی بودند، از سوی ارتش اسرائیل در نزدیکی جایی که پیشتر کیبوتص اسرائیل «کیسوفیم» در جنوب غزه در آن قرار داشت، شناسایی شدند. در این سرکوب ترور، به نیروهای ارتش اسرائیل آسیبی وارد نرسید. شماری از تجهیزات همراه خرابکاران در دهانه تونل ضبظ شد. این تلاش جدی تروریستی با هدف انجام یک طرح بزرگ از سوی حماس برنامه ریزی شده بود. به باور مرکز مطالعاتی ما، هدف حماس این بود که با انجام یک عمل بزرگ، خود را صاحب یک دستآورد نظامی عظیم جلوه دهد تا با آن بتواند به دور کنونی بحران پایان دهد.

5.        شاخه نظامی حماس مسئولیت اعزام این تروریست ها را بر عهده گرفت (وبسایت «یگان های عزالدین القسام»، هفدهم ژوئیه 2014).

راست: محل حادثه. چپ: بخشی از ساز و برگ بدست آمده نظامی از تروریست های حماس که در محل به جای ماند (عکس از: سخنگوی ارتش اسرائیل، هفدهم ژوئیه 2014).

برای دیدن فیلم آدرس زیر را در فیسبوک کلیک کنید: https://www.facebook.com/photo.php?v=741768219203031

«آتش بس بشردوستانه»

6.        کابینه سیاسی – امنیتی اسرائیل روز شانزدهم ژوئیه 2014 تصمیم گرفت درخواست های مکرر سازمان ملل متحد، و بویژه آقای رابرت سری، نماینده ویژه دبیرکل سازمان در امور اسرائیلی – فلسطینی را برای برقراری یک «آتش بس بشردوستانه» پنج ساعته پذیرفت. تصمیم گرفته شد، آتش بس در ساعت های ده پیش از ظهر تا سه بعدازظهر روز هفدهم ژوئیه برقرار شود، تا غیرنظامیان غزه بتوانند مایحتاج اساسی برای خود تامین کنند. در همین حال، اسرائیل تاکید کرد که فلسطینی ها نباید به خانه های خود، در مناطقی باز گردند که پیشتر از آنها خواسته شده بود از آنجا بروند. اسرائیل همچنین هشدار داد که هرگونه آتشباری در طول ساعات آتش بس موقت را با آتشی تند پاسخ خواهد (سخنگوی ارتش اسرائیل، هفدهم ژوئیه 2014). 

7.        سامی ابوزهری، سخنگوی حماس، نیز اعلام کرد این سازمان آتش بس پنج ساعته را می پذیرد (صفحه فیسبوک سامی ابوزهری، شانزدهم ژوئیه 2014).

8.        ساعاتی پیش از آغاز آتش بس موقت، اسرائیل با موجی سنگین از حملات راکتی مواجه شد. راکت ها به سوی مناطق مرکزی اسرائیل (تل آویو و شهرهای اقمار آن، منطقه موسوم به «گوش دان»)، «شارون، «عمک خفر»، مناطق ساحلی «هشفلا»، «بئرشبع»، «اشکلون» و سایر شهرک های نزدیک به غزه شلیک شد. چند نفر از مردم، که از حملات راکتی نگران شده و در حال رفتن به سوی نقاط  امن بودند، بر اثر افتادن ناشی از شتاب، زخمی شدند. پنج نفر دستخوش اضطراب قلبی گردیدند. یک راکت به کابل برق فشار قوی اصابت کرد و موجب قطع برق در مناطق نزدیک به غزه شد. دو ساعت پس از برقراری آتش بس نیز اصابت سه قبضه خمپاره، آتش بس را نقض کرد و خمپاره ها به  فضای باز اصابت کرد و لذا، آسیب جانی یا مالی نداشت. بلافاصله پس از پایان پنج ساعت آتش بس، حملات راکتی از غزه به اسرائیل از سر گرفته شد.

اقدامات ارتش

حمله به هدف های تروریستی

9.        ارتش اسرائیل به حمله به هدف های متنوع تروریستی ادامه داده است. از آغاز عملیات «صخره استوار» تا ساعت دوازده روز هفدهم ژوئیه 2014، به بیش از هزار و هشتصد هدف تروریستی در سراسر غزه حمله شده است. بیش از هفتصد راکت مستقر شده برای شلیک، 130 مقر نظامی و حدود هزار نفر از فعالان حماس و نیز 220 تونل تروریستی حمله شده است (سخنگوی ارتش اسرائیل، هفدهم ژوئیه 2014).

10.    در شبانه روز اخیر به  بیش از یکصد هدف تروریستی حمله شده است. از جمله (به نقل از گزارش روزانه سخنگوی ارتش اسرائیل، هفدهم ژوئیه2014):

الف-در شانزدهم ژوئیه 2014، پهپادهای اسرائیلی در ساعات شامگاهی فعالان ترور را که در صدد آماده کردن راکت برای حمله بودند، هدف قرار دادند. 

ب –در شانزدهم ژوئیه 2014، محلی در ساحل دریای مدیترانه در غزه که از آنجا عمل تروریستی صورت گرفته بود، مورد حمله قرار گرفت. در این حمله چهار کودک فلسطینی کشته شدند. ارتش اسرائیل اعلام کرد که این حادثه را بررسی می کند. حماس به بهره برداری تبلیغاتی از این رخداد پرداخته و آن را «کشتار» و «قتل عام کودکان در غزه» توصیف کرده است.   

ج – در شانزدهم ژوئیه 2014، خانه شماری از فعالان حماس، و از جمله خلیل الحیه و یک ستاد نیروی امنیت ملی حماس در غزه بمباران شد.  

وضعیت ساکنان نوار غزه

11.    بر اساس آمار و ارقامی که بدست ما رسیده است، شمار تلفات و مجروحین در طرف فلسطینی در طول روزهای بحران جنگی (تا ظهر روز هفدهم ژوئیه) از این قرار است: 243 کشته و بیش از یک هزار و هفتصد زخمی.

12.    کشته ها و زخمی های فلسطینی ها را (به صورت مقدماتی) می توان این گونه دسته بندی کرد: الف- 93 کشته تروریست هستند، که به این سازمان ها تعلق دارند: 1)      48 فعال سازمان «جهاد اسلامی فلسطین» 2)      33 فعال وابسته به سازمان های تروریستی کوچک تر. 3)      12 فعال وابسته به  سازمان های ترور ب – 95 کشته، غیرنظامی بوده اند. ج – در مورد 55 نفر از کشته ها نمی توان با قاطعیت گفت که آیا وابسته به گروههای تروریستی بوده اند یا نه.

 

کمک به غیرنظامیان غزه

13.    وزارت کشور و امنیت ملی حماس از آغاز به کار ستاد مشترک تشکیلات امنیت خود، به طور شبانه روزی، با هدف رسیدگی به درخواست های غیرنظامیان و پاسخگویی به پرسش های آنها در خصوص شرایط  بحران خبر داد (وبسایت وزارت داخله، شانزدهم ژوئیه 2014). به نظر می رسد که حماس با این کار می خواهد پاسخگوی تنگنای ایجاد شده برای مردم باشد.

14.    صلیب سرخ کشور امارات متحده عربی پایان انتقال تجهیزات لازم برای یک بیمارستان صحرایی برای مردم غزه را خبر داد. این تجهیزات از طریق منطقه اسماعیلیه در مصر ارسال شده است. مسئولان امور بهداشت و درمان فلسطینی گفتند بیمارستان صحرایی هدیه امارات شامل اتاق های عمل جراحی و رسیدگی پزشکی اضطراری و بویژه بخش سوختگی است. امارات بیش از پنجاه پزشک را نیز به غزه فرستاده است («الرساله.نت»، شانزدهم ژوئیه 2014).

حملات راکتی

15.    تا ظهر روز شانزدهم ژوئیه، حدود 1185 فروند راکت از غزه به اسرائیل شلیک شده است. سامانه دفاع ضد راکتی «گنبد آهنین» 176 فروند از راکت ها را که به سوی نقاط  مسکونی و پرجمعیت شلیک شده بود، در هوا شکار و منهدم کرده است. براساس ارزیابی ارتش، حدود یکصد  فروند دیگر راکت نیز به دلیل برد کوتاه یا نقص فنی به خاک خود غزه اصابت کرده است (سخنگوی ارتش اسرائیل، شانزدهم ژوئیه 2014).

16.    در شبانه روز گذشته حملات سنگین راکتی و خمپاره ای به اسرائیل ادامه یافته است. در مجموع در این ساعات 120 حمله راکتی رهگیری شده است. جزییات برخی از تعرض ها:

الف – حملات سنگین راکتی در ساعات شامگاهی به سوی شهر «اشکلون» صورت گرفت، که از راکت ها به پشت بام یک مدرسه اصابت کرد. هر چند این تعرض آسیب جانی نداشت اما به مدرسه خسارت وارد کرد. پیش از آن نیز شش فروند راکت به سوی شهر «اشکلون» شلیک شده بود.

ب – سامانه دفاع ضد راکتی «گنبد آهنین» سه راکت را در هوا شکار و منهدم کرد. راکت ها به سوی شهر «کریات گاگ» شلیک شده بود.

ج – مرکز اسرائیل نیز در این روز آماج حملات سنگین راکتی بود، که سامانه «گنبد آهنین» شماری از آنها را منهدم کرد. یک خانه در تل آویو آسیب دید.

نمودار روزانه حملات راکتی از غزه به اسرائیل در طول عملیات «صخره استوار»^[1]

پذیرش مسئولیت حملات راکتی

17.    شاخه نظامی حماس همچنان مسئولیت اکثریت حملات راکتی و خمپاره ای به اسرائیل در شبانه روز اخیر، و از جمله راکت شلیک شده به شهر تل آویو را بر عهده گرفته است. همچنین شاخه های نظامی سازمان جهاد اسلامی فلسطین،«جبهه دموکراتیک فلسطین»، «کمیته های مقاومت مردمی» و تشکل های وابسته به جنبش فتح در غزه و نیز چند گروه تروریستی کوچک تر مسئولیت شلیک برخی ازراکت ها، بویژه راکت های پرتاب شده به سوی شهرهای اسرائیلی نشین نزدیک به غزه را برعهده گرفته اند.

راست: شاخه نظامی سازمان جهاد اسلامی فلسطین آمار و ارقام راکت های شلیک شده از سوی این سازمان تا تاریخ هفدهم ژوئیه2014را منتشر کرد، و مدعی پرتاب 906 راکت شد (که بنظر می رسد رقمی اغراق شده است). این سازمان مدعی است 582 فروند از راکت ها از نوع 107 میلیمتری، 287 فروند از نوع «گراد»، 32 راکت از مدل «براق»، 5 راکت «فجر 5» و نیز عامل شلیک 81 خمپاره و یک راکت ضد تانک از نوع «کورنت» بوده است (ویسایت «پال تودی»، 17 ژوئیه 2014). چپ: بیانیه شاخه نظامی جهاد اسلامی فلسطین که به اسرائیل هشدار می دهد «غافلگیر» خواهد شد (وبسایتGAZA ALAN، 17 ژوئیه2014)

18.    محمد نزال، عضو دفتر سیاسی حماس، با  انتقاد از اظهارات بی سابقه ابراهیم خریشه، نماینده حکومت خودگردان فلسطینی در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، سخنان او را «غیرقابل تحمل» نامید. گفتنی است ابراهیم خریشه در اظهارات روزهای گذشته خود در سازمان ملل تاکید کرد که حملات روزانه راکتی تشکل های مسلح فلسطینی علیه اسرائیل «جنایت علیه بشریت» است (شبکه «العوده»، سیزدهم ژوئیه 2014).

تحرکات در سایر عرصه ها

حملات راکتی از لبنان

19.         تداوم حملات راکتی از جنوب لبنان به سوی شمال اسرائیل، ارتش و مقامات امنیتی لبنان را (نسبت به واکنش احتمالی اسرائیل) نگران کرده است. رسانه های لبنانی گزارش دادند نیروهای آن کشور دو نفر را که در صدد حمله راکتی جدیدی به سوی اسرائیل بوده اند، در نواحی ساحلی لبنان دستگیر کرده اند. شواهد نشان می دهد آن دو تن از فلسطینی های ساکن ازدوگاه «الرشیدیه» هستند و از فعالان یک تشکل اسلام گرای فلسطینی بوده اند. نیروهای لبنان در جستجوهای خود راکت های آماده شلیک دیگری را نیز که با خودروها حمل می شد، بدست آوردند (روزنامه «السفیر»، شانزدهم ژوئیه 2014).

نمودار حملات راکتی به اسرائیل از مناطق مختلف

وضعیت گذرگاه ها

گذرگاه «کرم شالوم»

20.         با وجود تدام حملات بی وقفه راکتی، گذرگاه «کرم شالوم» همچنان گشوده است و از طریق آن، به طور روزانه، انواع کالا، سوخت و مایحتاج اساسی و تجهیزات دارویی و پزشکی از اسرائیل به سوی غزه روان است. از آغاز عملیات «صخره استوار» تا کنون، 605 کامیون ونفتکش از این  گذرگاه عبور کرده اند و دو میلیون و چهار صد هزار لیتر گازوئیل برای نیروگاه برق غزه را انتقال داده اند. افزون بر آن، یک میلیون و دویست هزار لیتر دیگر گازوئیل و 304 هزار لیتر بنزین و 915 تن گاز برای مصرف خانگی وارد غزه شده است. با وجود جنگ، اسرائیل بیش از بیست بار نقص های فنی جدی بروز کرده در زیرساخت های حیاتی غزه، مانند آب، برق، و ارتباطات را برای آنها تعمیر کرده است (وبسایت دفتر همآهنگی عملیات اسرائیل در ارتباط با سرزمین های فلسطینی نشین، شانزدهم ژوئیه2014).

گذرگاه «ارز»

21.         از آغاز عملیات «صخره استوار»، بیش از هزار نفر از گذرگاه «ارز» عبور کرده اند، که بیش از پانصد نفز آنها فلسطینی های برخوردار از تابعیت دو گانه بوده اند. این گذرگاه روز دوازدهم ژوئیه 2014برای نقل و انتقال مجروحان گشوده شد (در حالی که این روز با شنبه مصادف بود و معمولا شنبه ها، گذرگاه بسته است). پانزدهم ژوئیه 2014، در پی کشته شدن «درور خنین»، شهروند اسرائیلی (که بر اثر اصابت خمپاره به سوی گذرگاه «ارز» کشته شد)، حماس برای پنج ساعت حرکت فلسطینی ها به سوی گذرگاه را که بیماران و مجروحان برای گرفتن درمان پزشکی در اسرائیل بودند، متوقف کرد (وبسایت دفتر همآهنگی عملیات اسرائیل در ارتباط  با سرزمین های فلسطینی، شانزدهم ژوئیه 2014).

تماس های سیاسی در قاهره با هدف برقراری آتش بس میان اسرائیل و شبه نظامیان

22.         تماس های دیپلماتیک در قاهره از سوی دولت مصر با  هدف برقراری آتش بس پایدار میان اسرائیل و شبه نظامیان آغاز شده است. محمود عباس، رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی، شانزدهم ژوئیه 2014 وارد قاهره شد تا با سران مصر گفت و گو کند. او با موسی ابومرزوق، معاون رییس دفتر سیاسی حماس، دیدار کرد. اعلام شد که موضوع ملاقات بحث و رایزنی در خصوص راههای عبور از این بحران و پذیرش آتش بس پیشنهاد شده از سوی مصر بوده است. محمود عباس همچنین با نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب دیدار کرد («وفا»، شانزدهم ژوئیه  2014). گزارش ها حاکی است که زیاد النخاله، معاون دبیر کل سازمان جهاد اسلامی فلسطین نیز هم اکنون در قاهره به سر می برد. چرا که رسما از سوی مصر برای گفت و گو درباره راهکار خاتمه دادن به این بحران دعوت شده است («پال تودی»، شانزدهم ژوئیه 2014).

 

23.         بر اساس گزارش رسانه های اسرائیل، قرار بود یک هیات بلندپایه امنیتی اسرائیل نیز برای گفت و گو با سران مصر درباره آتش بس وارد قاهره شود. این هیات سه نفر را در بر می گیرد: یورام کهن، رییس «شباک» (سازمان امنیت داخلی اسرائیل)، حقوقدان ارشد دولتی اسحاق مولخو بعنوان دیپلمات مورد وثوق بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و ژنرال ذخیره عاموس گیلعاد، رییس دایره سیاسی – امنیتی در وزارت دفاع اسرائیل. 

24.         بر اساس گزارش عواملی که «به حماس نزدیک» معرفی و توصیف شدند، قرار است، نمایندگان ارشد حماس پیش نویسی را که شامل برداشت ها و درخواست های آنها برای آتش بس باشد، به مقامات مصر ارائه دهند (خبرگزاری ترکیه ای «آناتولی»، شانزدهم ژوئیه 2014). بنظر می رسد عمده مطالبات این سازمان از این قرار است:

الف-گشایش همه گذرگاههای غزه، و از جمله کار 24 ساعت در شبانه روز گذرگاه «الرفح» (میان غزه و مصر).

ب –برقراری گذرگاه دریایی برای باریکه غزه (در آبهای دریای مدیترانه).

ج –آزادی همه زندانیان امنیتی فلسطینی که  سه سال پیش در معامله اسرائیل و حماس بر سر گیلعاد شلیط ، نظامی اسیر اسرائیلی، از زندان اسرائیل رها شدند ولی ماه گذشته پس از ربودن و کشتن سه نوجوان یهودی اسرائیلی، دوباره از سوی اسرائیل بازداشت گردیدند.

^[1] این نمودار شامل راکتهای اصابت کرده به اسرائیل است و راکت های برد کوتاه یا دارای نقص فنی را که در خود غزه فرود آمده است، دربر نمی گیرد. 

Related Articles