عملیات «صخره استوار»- گزارش شماره دوم (10 ژوئیه 1200)

رئوس گزارش

1.        عملیات نظامی اسرائیلعلیه تشکل های تروریستی راکت انداز در غزه با نام «صخره استوار» از شباهنگام هفتم ژوئیه 2014 آغاز شده و ادامه دارد. ارتش اسرائیل در سومین روز از این عملیات از زمین و دریا هدف های مختلف تروریستی در غزه را بمباران کرد. از آغاز عملیات 785 هدف هوایی از غزه بمباران شده است. از جمله فعالان این تشکل ها، انبارهای اسلحه آنان، قرارگاههای تعلیماتی آنها، شماری از تونل های حفر شده برای فعالیت های تروریستی در این بمباران ها آسیب دیده اند. صدها تن مواد منفجره ای نیز که در اختیار گروههای تروریستی بوده است، در این مدت هدف قرار گرفته است (سخنگوی ارتش اسرائیل، دهم ژوئیه2014).

2.        گروههای تروریستی از غزه با رهبری حماس به راکت اندازی گسترده به سوی شهرهای اسرائیل ادامه می دهند. در روز نهم ژوئیه 2014 حدود یکصد و پنجاه فروند راکت که به اسرائیل اصابت کرده بود، ردگیری شد^[1]. از این روز حملات راکتی مناطق وسیع تری را در اسرائیل هدف قرار داد و از جمله راکتی از غزه به سوی کوهپایه های «کارمل» در حومه بندر شمالی حیفا شلیک شد. این بیشترین فاصله ای است که از غزه به سوی آن شلیک راکتی صورت گرفته است (یک روز پیش از آن، حمله راکتی به شهر «خدرا» صورت گرفته بود که تا غزه 110 کیلومتر فاصله دارد). برای نخستین بار در عملیات جاری نیز راکت هایی از غزه به سوی شهرهای «یروخام» و «دیمونا» شلیک شد که سامانه دفاع راکتی «گنبد آهنین» آن را در هوا شکار و منهدم کرد. این سامانه شماری دیگر از راکت های شلیک شده به سوی شهرهای دیگر اسرائیل را هم در هوا شکار و منهدم کرد. در  سه روز نخست از این بحران، کسی در طرف اسرائیلی آسیب ندید و خسارتی نیز به اموال وارد نشده بود.

3.        بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در بیانیه ای تاکید کرد که «هیچ کشوری در جهان در برابر حملات راکتی به مردم خود دست بروی دست نمی گذاشت و هیچ کشوری به خود اجازه نمی داد که مردم آن از راه تونل هایی که برای عملیات تروریستی حفر می شود، و یا از راه تلاش تروریست ها برای رخنه دریایی، مورد تعرض قرار گیرد». وی گفت که اسرائیل عملیات نظامی علیه حماس و سایر گروههای تروریستی را گسترش داده است. نتانیاهو تاکید کرد که در حالی که کشور اسرائیل از مردم خود دفاع می کند، حماس از عامه فلسطینی ها به عنوان «سپر انسانی» سوء استفاده می کند و آنها را در معرض «تهدید فوری» قرار می دهد و تروریست های خود را در بیمارستان ها، مدارس، مساجد و خانه های مسکونی در سراسر غزه مستقر کرده است. نتانیاهو گفت: «حماس مرتکب جنایت دوگانه می شود؛ از یکسو می کوشد به مردم اسرائیل لطمه بزند و از سوی دیگر، از فلسطینیان به عنوان سپرانسانی سوء استفاده می کند» (وبسایت دفتر نخست وزیری اسرائیل، نهم ژوئیه 2014).

4.    حماس مسئولیت بسیاری از راکت اندازی های روزهای گذشته را برعهده گرفته است و از جمله تاکید کرد که عامل حمله راکتی به کوهپایه های «کارمل»، «دیمونا»، اورشلیم و تل آویو بوده است. خالد مشعل، رییس دفتر سیاسی حماس، برای نخستین بار از آغاز این تنش نظامی، در بیانیه ای گفت «حماس عامل وخیم شدن اوضاع نیست و خواهان تداوم بخشیدن به آن نیز نمی باشد»، بلکه به گفته مشعل، «حماس در پاسخ به حملات اسرائیل به کرانه باختری و اعراب اسرائیل، حملات راکتی را آغاز کرده است». خالد مشعل از کادر رهبری اسرائیل خواست راه و روش خود را در قبال ملت فلسطینی عوض کند»، و همزمان، تهدید کرد که «حماس نیز می تواند واکنش های خود را علیه اسرائیل سخت تر کند».

عملیات ارتش اسرائیل

5.        در سومین روز از عملیات «صخره استوار» حملات اسرائیل به هدف های تروریستی در سراسر غزه ادامه داشت. در شبانه روز سوم، 322 هدف تروریستی در نقاط مختلف غزه بمباران شد (از آغاز عملیات تا پایان روز سوم، 785 مورد حمله اسرائیلی علیه هدف های تروریستی غزه صورت گرفت). از جمله این اهداف بمباران شد (به نقل از سخنگوی ارتش اسرائیل، دهم ژوئیه 2014):  

الف – انبارهای جنگ افزار، شامل انباری  در یک مسجد.

ب – پنج کارگاه تولید جنگ افزار.

ج – پنج مقر تعلیمات شبه نظامیان.

د – 58 تونل.

ه – دو محل دیده بانی.

و – 217 سکوی راکت اندازی.

6.        همچنین 46 مورد حمله هوایی علیه فعالان و سران حماس و تشکل های مسلح در غزه صورت گرفت. در میان کشته ها، یکی از فعالان شاخه نظامی حماس در شمال غزه هدف قرار گرفت. در واکنش به تلاش تروریست ها برای حمله به پایگاه «زیکیم»، نیروی دریایی اسرائیل نیز بیش از ده مورد حمله به غزه را عملی کرد. از جمله شناورهای ساده متعلق به نیروی دریایی حماس و جنگ افزارها، مقرهای دیده بانی و محوطه هایی که از آنها برای تعلیمات آموزشی شبه نظامیان استفاده می شود، هدف بمباران واقع شد (سخنگوی ارتش اسرائیل، دهم ژوئیه 2014).

راست: حمله اسرائیل به یک انبار تسلیحاتی در خانه یکی از فعالان جهاد اسلامی فلسطین در منطقه «خان یونس» در غزه (سخنگوی ارتش اسرائیل، نهم ژوئیه 2014).چپ: حمله به یک مقر نظامی در نزدیکی یک مدرسه «سخنگوی ارتش اسرائیل، نهم ژوئیه 2014).

برای دیدن فیلم آدرس ذیل را در یوتیوب کلیک کنید:

https://www.youtube.com/watch?v=vmzVuyPipjA

7.        سخنگوی ارتش اسرائیل گفت «عملکرد حماس نشان دهنده تنگناهای جدی است که در هفته های اخیر در آن گرفتار شده است». این سخنگو تاکید کرد که حملات راکتی حماس «موثر» نبوده و راکت هایی که این سازمان علیه اسرائیل شلیک می کند، از سوی سامانه دفاع ضد راکتی «گنبد آهنین» شکار می شود و پس از هر حمله راکتی نیز بلافاصله ارتش اسرائیل محل های راکت اندازی را بمباران می کند. سخنگوی ارتش تاکید کرد که «حملات هوایی اسرائیل مانند جراحی لیزری، با دقت بسیار و علیه هدف های تروریستی صورت می گیرد و ارتش احتیاط  بسیار به کار می بندد تا به مردم عادی فلسطینی در غزه لطمه وارد نشود، در حالی که حماس از غیر نظامیان، و حتی کودکان به عنوان سپر انسانی برای پوششی جهت فعالیت نیروهای تروریستی و مسلح خود، سوء استفاده می کند» (سخنگوی ارتش اسرائیل، نهم ژوئیه 2014).

آسیب وارده به فلسطینی ها و بهره برداری از غیرنظامیان به عنوان «سپر انسانی» برای فعالان مسلح تشکل های فلسطینی

8.        رسانه های فلسطینی و وزارت بهداشت و درمان فلسطینی در غزه گزارش می دهند که از آغاز عملیات نظامی تا پایان روز سوم آن، بیش از پنجاه نفر کشته و بالاتر از چهارصد تن زخمی شده اند (وزارت بهداشت فلسطینی در غزه، دهم ژوئیه 2014). در این مرحله هنوز نمی توان ارزیابی کرد که چه شمار از این کشته ها و مجروحین مردم عادی و چه شمار از آنها تروریست ها هستند.

9.        وزارت داخله فلسطینی (وزارت کشور) در باریکه غزه از مردم خواسته است که دستورات ارتش اسرائیل را در تخلیه خانه خود، در زمان حملات هوایی اسرائیل، رعایت نکنند و در خانه هایشان بمانند. این وزارت خانه مدعی شد که هدف از این اقدام ارتش اسرائیل، «وحشت آفرینی» و «تضعیف روحیه» مردم فلسطین است (صفحه فیسبوک وزارت داخله فلسطینی در غزه، دهم ژوئیه 2014). این امر نشان دیگری از آن است که حماس می خواهد از مردم غیر نظامی غزه به عنوان «سپر انسانی» برای فعالیت های تروریستی خود در حملات اسرائیل به خانه های فعالان تروریستی، بهره گیری کند^[2].

بیانیه وزارت داخله فلسطینی که از مردم می خواهد در زمان حملات هوایی اسرائیل علیه خانه های فعالان تروریستی، خانه ها را ترک نکنند. (صفحه فیسبوک وزارت داخله فلسطینی، دهم ژوئیه 2014).گفننی است که اسرائیل 15 دقیقه پیش از هر حمله به مردم فلسطینی امکان می دهد که محل هایی را که بمباران می شود، تخلیه کنند. 

حملات راکتی در روز سوم از عملیات

10.    در روز سوم از این عملیات، حملات راکتی بیشتری متوجه شهرها و آبادی های اسرائیلی شد. برد راکت ها مختلف است؛ زیرا راکت های برد بلند نیز به سوی کوهپایه «کارمل» دراطراف حیفا و خود بندر حیفا شلیک شد. در این روز، در مجموع، حدود یکصد و پنجاه فروند راکت به سوی اسرائیل شلیک شد. چند راکت در منطقه «کارمل» و «کیساریا» («قیصریه») به زمین اصابت کرد. همچنین برای نخستین بار به سوی شهرهای «یروخام» و «دیمونا» راکت اندازی شد. سامانه «گنبد آهنین» شماری از این راکت ها را منحرف و شکار کرد. همچنین این سامانه دهها راکت شلیک شده دیگر به سوی اسرائیل را شکار کرد. کسی در این راکت اندازی های روز سوم آسیب جانی یا مالی ندید.

11.    از مجموع گزارش های رسانه های فلسطینی چنین بر می آید که شاخه نظامی حماس، «یگانهای عزالدین القسام» مسئولیت اکثر راکت اندازی ها به سوی اسرائیل را برعهده گرفته است (از جمله راکت های برد بلندی را که به سوی «کارمل» و «دیمونا» شلیک شده است). در بیانیه های شاخه نظامی حماس آمده است، فعالان این شاخه، راکت های «ام 75» (با برد هشتاد کیلومتر) را به سوی اورشلیم و تل آویو شلیک کرده و نیز راکت های «آر 160» (با برد تا 150 کیلومتر) را به سوی حیفا روان کردند.

12.    همچنین شاخه نظامی سازمان جهاد اسلامی فلسطین، «یگانهای القدس» مسئولیت شماری از حملات راکتی علیه اسرائیل را عهده دار شد (این شاخه نیز اعلام کرده است که تعدادی از راکت های برد بلندی که به سوی اسرائیل شلیک شده است، کار این سازمان بوده است). همچنین «یگانهای صلاح الدین»، که شاخه نظامی تشکل موسوم به «کمیته های مقاومت مردمی» است، مسئولیت شماری دیگر از حملات راکتی علیه اسرائیل را عهده دار شده است. در این میان، چند تشکل کوچک تر دیگر فلسطینی فعال در غزه، مسئولیت برخی دیگر از حملات راکتی، بویژه راکت اندازی ها به سوی شهرک ها و آبادیهای اسرائیلی نزدیک به غزه را عهده دار شدند.

راست: فضای دروازه «نگب» در صفحه فیسبوک هواداران حماس: «آتش رمضان» عامل حملات راکتی از غزه (عکس از: صفحه فیسبوک هواداران حماس، دهم ژوئیه 2014). چپ: آتشباری راکت «ام 75» برای نخستین بار به سوی شهر «دیمونا» (عکس از: «یگانهای عزالدین القسام»، شاخه نظامی حماس، نهم ژوئیه2014)

اقدامات گروههای تروریستی برای رخنه از غزه به اسرائیل

یک باند تروریستی دیگر در غزه که از راه دریا درصدد رخنه به اسرائیل بود، سرکوب شد

13.    در ساعات شامگاهی روز نهم ژوئیه 2014، دو تروریست غواص مسلح که از راه دریا در بخش ساحل شمالی دریای مدیترانه در شمال نوار غزه در راه نزدیک شدن به اسرائیل بودند، از سوی نیروهای دریایی اسرائیل شناسایی و سرکوب شدند (سخنگوی ارتش اسرائیل، نهم ژوئیه 2014). گفتنی است که هشتم ژوئیه 2014 نیز ارتش اسرائیل یک باند مسلح دیگر را که از راه دریا درصدد ورود به منطقه اسرائیلی «زیکیم» بود، شناسایی و منهدم کرد.  

فیلمی که آموزش نظامی به شبه نظامیان نیروی دریایی حماس را نشان می دهد (عکس از: صفحه فیسبوک هواداران حماس، دهم ژوئیه 2014).

وضعیت گذرگاهها

14.    در طول سه روز نخست از عملیات نظامی، با وجود راکت پرانی ها و شلیک های خمپاره ای، گذرگاه «کرم شالوم» میان اسرائیل و باریکه غزه همچنان فعال است، هرچند که کار گذرگاه به صورت محدود بوده است. از طریق گذرگاه «کرم شالوم»، مواد غذایی، تجهیزات دارویی، سوخت و گاز همچنان به سوی باریکه غزه با کامیون های متعدد روان بوده است. اما مصر گذرگاه «الرفح» را که مرز میان این کشور و خاک غزه است، بست و حماس از مصر درخواست بازگشایی این گذرگاه را مطرح کرد و از تصمیم مصر انتقاد نمود. ماهر ابوصبحه، مسئول حماس در گذرگاههای غزه، گفت با وجود درخواست هایی که از مصر به عمل آمده است، هنوز معلوم نیست که این کشور حاضر باشد که این گذرگاه را بازگشایی کند! وی گفت تیم کارمندان گذرگاه آماده است که هرلحظه که مصر اراده به نوگشایی گذرگاه را نشان دهد، کار خود را از سرگیرد (وبسایت وزارت کشور فلسطینی، نهم ژوئیه 2014).

اظهارنظرهای سران حماس

15.    سران حماس بر آنچه که «دستآوردهای نظامی» خود در این دور از بحران می نامند، تاکید دارند و تهدید کرده اند که می توانند وضع را وخیم تر کنند. آنها همچنین شرط های خود را برای برقراری آرامش با اسرائیل تکرار کردند، که قطع حملات هوایی از سوی اسرائیل علیه هدف های مهم حماس، در صدر این شرطهای این سازمان قرار دارد و نیز خواهان آزادی فلسطینی هایی شدند که اسرائیل آنها را سه سال پیش در جریان معامله بر سر نظامی خود، گیلعاد شلیط، آزاد کرده بود اما دو هفته پیش، پس از کشته شدن سه نوجوان یهودی بدست تروریست های فلسطینی، اسرائیل این آزادشدگان را دوباره دستگیر کرد. حماس همچنین خواهان پایان دادن به اقدام اسرائیل در بازداشت بدون ارائه کیفرخواست علیه شماری از مظنونان فلسطینی شد.

16.    خالد مشعل، رییس دفتر سیاسی حماس، برای نخستین بار از آغاز بحران جدید، از طریق یک ویدیوی ضبط شده، در باره وضعیت سخن گفت. مشعل تاکید کرد که «حماس در آرزوی این شرایط بحرانی نبوده و اراده ای برای تداوم بخشیدن به آن ندارد». وی افزود، «حماس در واکنش به اقدامات اسرائیل در کرانه باختری و علیه اعراب اسرائیلی، و اینکه آنها را تحقیر و منزوی کرده است، به راکت اندازی روی آورده است». مشعل کادر رهبری اسرائیل را فراخواند رویه خود را در قبال فلسطینی ها تغییر دهد و همزمان، تهدید کرد که حماس می تواند پاسخ تندتری از خود بروز دهد. مشعل همچنین تشکیلات خودگردانی و نیروهای امنیتی آن را فرا خواند که از باریکه غزه حمایت کرده و آغازگر «انتفاضه» تازه ای علیه اسرائیل در کرانه باختری شوند. او همچنین از کشورهای عربی خواست بر اسرائیل برای «قطع تجاوزات» علیه باریکه غزه فشار وارد کنند (شبکه «الاقصی»، نهم ژوئیه 2014).

17.    اسامه حمدان، مسئول مناسبات خارجی حماس، که در لبنان زندگی می کند، گفت «عملیات نظامی اسرائیل پس از «ناکامی اطلاعاتی اسرائیل» در ارتباط با ماجرای ربودن و قتل سه نوجوان اسرائیلی در جاده ای در نزدیکی یهودی نشین «گوش عتصیون» در اطراف اورشلیم رخ داده است. حمدان این را نیز گفت که «حماس قدر خون ملت فلسطین را می داند اما نبرد بر سر آزادی از این ملت می طلبد که بهای دستیابی به چنین آزادی را بپردازد». به گفته حمدان، شاخه نظامی حماس توانست که در48 ساعت نخست از این عملیات، «دشمن را هر بار غافلگیر کند»، چرا که به گفته او، اسرائیل «نمی توانست تصور کند که هر روز و هر ساعت همه شهرهای آن می تواند مورد حمله قرار گیرد و حتی به سوی بندر حیفا راکت شلیک شود». حمدان افزود «اصل آرامش در برابر آرامش» (که برخی عوامل جهانی به عنوان میانجی گر مطرح کرده اند) نمی تواند دیگر از سوی فلسطینی ها قابل قبول باشد زیرا «نمی توان تا زمانی که حملات اسرائیل ادامه دارد، از حماس خواست که راکت اندازی را متوقف کند» (شبکه «الاقصی»، نهم ژوئیه 2014).

واکنش عربی و غربی

تشکیلات خودگردانی

18.    محمود عباس (ابومازن)، رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی، در تماس تلفنی با عبدالفتاح السیسی، رییس جمهوری جدید مصر، ضمن گفت و گو در باره وخیم شدن اوضاع در سرزمین های فلسطینی، خواهان اعمال فشار از سوی مصر بر اسرائیل شد. السیسی نیز در این گفت و گو تاکید کرد که کشورش برای قطع فوری این وضعیت تلاش میکند («الایام»، نهم ژوئیه 2014). صائب عریقات، عضو کمیته اجرایی ساف، گفت که مصر همه کوشش های عملی خود را برای قطع این وضعیت ناگوار به کار برده است تا «تجاوزات اسرائیلی پایان گرفته و آرامش دوباره حاکم شود». به گفته السیسی، محمود عباس در تماس بی وقفه با مصر و نیز با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و بان گی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد است («العربیه»، نهم ژوئیه 2014).

19.    محمود عباس در یک سخنرانی تلویزیونی برای فلسطینی ها، خواهان «نشان دادن اتحاد و شکیبایی و پایبندی به وحدت شد» و افزود «پیروزی نزدیک است». به گفته او، تشکیلات خودگردانی به همه نهادها و موسسات بین المللی مراجعه کرده است تا اسرائیل «ناچار به قطع تجاوزات» شود. ابو مازن این را نیز گفت که حکومت فلسطینی برای تامین نیازهای انسانی مردم غزه همه توان خود را به کار خواهد گرفت. به گفته او، «زمان آن فرا رسیده است که جامعه بین المللی و بویژه، "کوارتت" (منظور؛ اتحادیه اروپا، روسیه، سازمان ملل و آمریکا، به عنوان چهار عامل حامی صلح اسرائیلی – فلسطینی) و نیز شورای امنیت مسئولیت نشان داده و برای فلسطینی ها سپر دفاع بین المللی ایجاد کنند («الایام»، نهم ژوئیه 2014).

20.    حکومت فلسطینی با تشکیل یک نشست اضطراری، وضعیت بوجود آمده در غزه را مورد بررسی قرار داد. رامی حمدالله، نخست وزیر دولت فلسطینی، در پایان نشست یادشده، با صدور بیانیه ای، ضمن «تقبیح تجاوزات اسرائیلی علیه جان و مال مردم غزه»، دبیر کل سازمان ملل متحد را فرا خواند یک کمیسیون تحقیق بین المللی تشکیل دهد. این بیانیه نیز تاکید دارد که دولت فلسطین همه توان خود را برای کمک انسانی و درمانی به مردم غزه بسیج کرده است («وفا»، نهم ژوئیه 2014). گفتنی است، که سران حکومت فلسطینی در بیانیه ها و اظهارات خود در باره این بحران، از هر گونه اشاره به مسئولیت حماس و راکت هایی که آنها به سوی اسرائیل شلیک می کنند، خودداری کرده اند.

مصر

21.    ایهاب البدوی، سخنگوی نهاد ریاست جمهوری مصر، اعلام کرد که عبدالفتاح السیسی، رییس جمهوری مصر، ضمن دریافت تماس تلفنی محمود عباس، رهبر تشکیلات خودگردانی، خاطرنشان شده است که مصر ضمن تماس های فشرده با هر دو طرف درگیر در این بحران، تلاش خود را به کار بسته است که این وضعیت خاتمه یابد. این سخنگو در همین حال، مسئولیت این بحران را متوجه طرف اسرائیلی کرد و از این کشور خواست «در قبال جان و مال مردم غزه شکیبایی نشان دهد» و گفت: بر اساس عهدنامه و کنوانسیون ژنو و قوانین بین المللی، اسرائیل «قوای اشغالگر» است («الیوم السابع»، نهم ژوئیه 2014).

ایالات متحده آمریکا

22.    جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا،حملات راکتی فلسطینی ها علیه اسرائیل را قویا محکوم کرد و گفت، تشکل های مسلح فلسطینی عامدانه و با غرض قبلی، مردم غیر نظامی اسرائیل را هدف قرار می دهند (در همین حال، گفتنی است که این بیانیه وزارت خارجه آمریکا و همچنین بیانیه اتحادیه اروپا در باره اوضاع، مستقیما به نام حماس اشاره نمی کند). این سخنگو حق اسرائیل را در دفاع از خود در برابر این حملات راکتی، مورد حمایت قرار داد و خاطر نشان گردید که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، دو گفت و گوی تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، داشته و از وضعیت ابراز «نگرانی» کرده است. خانم ساکی همچنین از محمود عباس خواست «از هر چه که در توان دارد، برای جلوگیری از تعرض های راکتی علیه اسرائیل و قطع خشونت، بهره گیرد» (وبسایت وزارت خارجه آمریکا، هشتم ژوئیه 2014).

اتحادیه اروپا

23.    سخنگوی شورای اتحادیه اروپا «حملات راکتی کورکورانه از باریکه غزه علیه اسرائیل» را که از سوی «باندهای شبه نظامی» صورت می گیرد، نکوهش کرد، ولی همزمان، تلفات وارده (به طرف فلسطینی) را که بر ابعاد و شمار آن افزوده می شود، محکوم کرد و گفت، شمار کودکانی که در این عملیات آسیب دیده اند، افزایش یافته است. این سخنگو هر دو طرف را به نشان دادن «شکیبایی» و نیز تلاش وافر برای رسیدن به آتش بس و «رعایت قوانین جنگی» فرا خواند و خاطر نشان گردید که اسرائیل باید تنها «هدف های متعلق به شبه نظامیان فلسطینی» را مورد ضربه قرار داده و «بیشترین احتیاط را نیز از خود نشان دهد» (وبسایت شورای اتحادیه اروپا، هشتم ژوئیه 2014).

24.    وزیر امور خارجه آلمان،گفت، حملات راکتی از غزه علیه اسرائیل، یک تهدید محسوب می شود و عامل اصلی در وخیم کردن اوضاع منطقه است و اسرائیل حق دارد از مردم خود در برابر این حملات دفاع کند. وی ابراز «امیدواری» کرد که دو طرف به این تفاهم برسند که از ادامه این درگیری نظامی دست بکشند زیرا این خطر وجود دارد که کار از «کنترل خارج گردد» (وبسایت وزارت امور خارجه آلمان، هشتم ژوئیه 2014).

Related Articles