خبرهای تازه ترور و نزاع اسرائیلی – فلسطینی (از اول تا هفتم اوت 2012)

خنثی شدن توطئه تروریستی برای کشتار در مرز اسرائیل و مصر- نتیجه گیری اولیه

• ساعت هشت شامگاه روز پنجم اوت 2012، یک باند تروریستی، که ظاهراً وابسته به سازمان جهاد جهانی (القاعدة) بود، بر یک پاسگاه مصری در منطقه الرفح در طول مرز بین مصر و نوار غزه (بر اساس بیانیه انتشار یافته از سوی شورای عالی نیروهای مسلح مصر) مسلط شد. افراد باند سی و پنج نفر فعال تروریستی بودند (رادیوی قاهره، ششم اوت 2012). تروریست ها بر دو خودروی نفربر زرهی مصری تسلط  یافتند و سپس سوار بر آنها، به سوی گذرگاه «کرم شالوم» در مرز اسرائیل و نوار غزه حرکت کردند تا به کشتار شهروندان و نیروهای امنیتی اسرائیل اقدام کنند.
• در واکنش، نیروهای ارتش اسرائیل به نفربرهای زرهی متعرض که در صدد رخنه به خاک اسرائیل بودند، پس از گذشت پانزده دقیقه مسلط شدند. در ساعت 20:15 شامگاه، یکی از نفربرها در نتیجه آتشباری سربازان اسرائیلی در مجاورت گذرگاه مرزی «کرم شالوم» منفجر شد. نفربر زرهی دوم که توانسته بود به داخل خاک اسرائیل رخنه کند نیز طی مدت کوتاهی پس از آن، توسط نیروهای زمینی ارتش و اشیاء پروازی ویژه نیروی هوایی اسرائیل هدف حمله قرار گرفت و آن نیز منهدم شد. دو مرد تروریست که از داخل نفربرها گریخته بودند، کوشیدند وارد خاک اسرائیل شوند ولی آنها نیز هدف آتشباری قرار گرفتند. چهار جسد از میان تروریست ها در بخش اسرائیلی یافت گردید که جنگ افزار و تجهیزات زیادی به همراه داشتند. سه جسد  نیز در بخش مرزی مصر همراه با مقادیر چشم گیری مواد انفجاری در داخل نفربری که توانسته بود اندکی به خاک اسرائیل رخنه کند، به دست آمد. بر بدن شش نفر از میان هشت نفر تروریستی که به تعرض دست زده بودند، کمربندهای انفجاری بسته شده بود (سخنگوی ارتش اسرائیل و نیز تارنمای «وای. نت»، ynet،پنجم اوت 2012). در این دو حمله، دستکم شانزده نفر از نیروهای یگان دیده بانی مرزی مصر به دست تروریست ها به قتل رسیده و هفت نفر دیگر از گاردهای مرزی مصر زخمی شده بودند.  

واکنش اسرائیل به تعرض تروریستی در مرز با  مصر

• رییس ستاد کل ارتش اسرائیل، ژنرال بنی گانتس، که خود ساعاتی پس از این رخداد برای بازدید از محل وقوع رویداد تروریستی رفته بود گفت با آنکه هنوز تحقیقات تکمیل نشده است اما می توان گفت که از یک فاجعه بزرگ علیه اسرائیل جلوگیری شده است، و نیز افزود: سرعت در ایجاد همآهنگی میان واحدهای مختلف نیروهای ارتش اسرائیل موجب شد که تنها ظرف پانزده دقیقه بتوان جلوی این تعرض تروریستی را گرفت (سخنگوی ارتش اسرائیل، ششم اوت 2012). وزیر دفاع اسرائیل آقای اهود باراک نیز که به هنگام بازدید از محل وقوع رویداد تروریستی همراه با نخست وزیر و رییس ستاد کل ارتش بود، تأکید کرد که برطرف شدن این توطئه به دلیل همکاری سریع و مفید میان تشکیلات اطلاعاتی و سرویسهای امنیتی و آمادگی ستاد فرماندهی میسر شد (سخنگوی ارتش اسرائیل، ششم اوت  2012).
• به گفته سخنگوی ارتش اسرائیل، دریافت یک گزارش مستند توسط بخش اطلاعاتی و تشکیلات امنیت داخلی («شباک») و جدی گرفتن آن از سوی اسرائیل، جلوگیری از ورود تروریست ها در این حادثه را به داخل خاک اسرائیل امکان پذیر ساخت (سخنگوی ارتش اسرائیل، پنجم اوت  2012). در پی این رویدادهای مرزی، ستاد کل ارتش نیز با برگزاری نشستی فوری به بررسی وضع اقدام کرد که در نتیجه آن، از جمله، گذرگاه مرزی «کرم شالوم» برای جلوگیری از وقوع تعرض های تروریستی احتمالی بیشتر بسته شد و اعلام گردید که تشکیلات امنیتی اسرائیل در روزهای آینده نیز در زمینه ترتیبات امنیتی در این گذرگاه، که محل انتقال کالا از اسرائیل به نوار غزه است، به بازنگری خواهد پرداخت.
• اسرائیل همزمان پیامی نیز برای دولت مصر فرستاد و در آن، کشته شدن نیروهای دیده بانی مرزی مصر را تسلیت گفت و بر ادامه همکاری با نیروهای امنیتی مصر در مقابله با تروریسم تأکید نهاد. به باور نهاد مطالعاتی ما، هدف دوگانه از این تعرض، کشتار همزمان اسرائیلیان و ایجاد تزلزل در پیمان صلح اسرائیل و مصر بوده است. اسرائیل در پیام خود به دولت مصر تأکید نمود که از این پس به همکاری با مصر نیز ادامه خواهد داد (وزارت خارجه، هفتم اوت 2012).

واکنش مصر

• رییس جمهوری مصر سه روز عزاداری عمومی و برگزاری آیین رسمی و ملی برای خاکسپاری جان باختگان را اعلام کرد. همچنین شمار نیروهای امنیتی و نظامی مصر که در شبه جزیره سینای مستقر هستند، افزایش یافت. یک روز پس از حادثه، در روز ششم اوت، پرزیدنت محمد مُرسی خود همراه با وزیر دفاع، فیلد مارشال محمد حسین الطنطاوی و رییس ستاد کل ارتش مصر وارد العریش شد تا از یگان نگهبانی مرزی صدمه دیده بازدید کند و از نزدیک در جریان تحقیقات به عمل آمده قرار گیرد («الوفد»، ششم اوت  2012).
• از سوی دیگر، منابع اسلام گرای مصری، مانند همیشه، انگشت اتهام را متوجه اسرائیل کردند. به ویژه محمد بدیع، دبیرکل جنبش اخوان المسلمین مصر یک بیانیه رسمی انتشار داد و تعرض تروریستی را به سازمان «موساد» اسرائیل نسبت داد و هشداری را که اسرائیل خطاب به شهروندان خود منتشر کرده و از آنها خواسته بود که روز پیش از وقوع تعرض تروریستی به شبه جزیره سینای نروند، دلیل مطرح کردن این اتهام قلمداد نمود (وبسایت تلویزیون مصر، ششم اوت 2012).

واکنش حماس

• تعرض تروریستی انجام شده موجب شرمندگی بسیاری برای حماس شد.  زیرا نگران است که امر بهبود روابط این جنبش با مصر که در پی تقویت نفوذ جنبش اخوان المسلمین در صحنه سیاست مصر در حال گسترش بود، لطمه جدی ببیند. دولت حماس و تشکیلات امنیتی حماس بلافاصله در پی انجام تعرض تروریستی، همآیشی تشکیل دادند. اسماعیل هنیه، نخست وزیر حماس وارد آوردن آسیب به جان سربازان مصری را نکوهش کرد و به ملت مصر و خانواده های کشته شدگان تسلیت  گفت. اسماعیل هنیه مدعی شد که شیوه انجام تعرض تروریستی و نیز اطلاعاتی که از پیش در این باره به دست اسرائیل رسیده بود، باید ثابت کند (که به توصیف وی) «اسرائیل در انجام ترور دست داشته است» (شبکه تلویزیونی «الاقصی»، ششم اوت  2012).
• منابع حماس با کادر رهبری مصر و مسئولان امنیتی آن کشور گفت و گو کردند و توافق شد که با یکدیگر همکاری نمایند و برای جلوگیری از تکرار چنین تعرض های تروریستی، به اقدامات عملی و لازم دست بزنند. در چارچوب این توافق، همچنین مقرر شد که تمامی گذرگاه های میان نوار غزه و مصر همراه با تونل های زیرزمینی در نزدیکی مرز غزه با مصر بسته شود و بر شمار نیروهای امنیتی حماس در مرز بین نوار غزه و مصر افزوده شود (وبسایت وزارت کشور حماس در غزه، ششم اوت 2012).فرمانده امنیت ملی در حکومت حماس، جمال الجراح نیز خود برای نظارت بر استقرار نیروهایش به مرز مصر و نوار غزه رفت (وبسایت «پال تودی»، ششم اوت 2012). همچنین اسماعیل هنیه، از مصر خواست که با دولت او یک کمیته مشترک و دایمی تشکیل دهد تا به گفته وی، «به منافع امنیتی دو طرف رسیدگی کند». (وبسایت «فلسطین – اینفو»، ششم اوت 2012).   
• منابع حماس در کنار اقدامات عملی، در بیانیه هایی نیز به شدت تعرض تروریستی یاد شده را محکوم کردند و به دولت مصر و خانواده های کشته شدگان تسلیت گفتند، ولی در ضمن این ادعای دروغین را نیز تکرار کردند که به زعم آنها، «اسرائیل، برنامه ریز تعرض بوده است». چند تن از مسئولان حماس در بیان این ادعاهای کذب و بی اساس، از جمله چنین گفتند:

• طاهر النونو،سخنگوی دولت حماس در غزه، حمله به سربازان مصری را که به گفته او «توسط اسرائیل» انجام گرفت، نکوهش کرده و از مرگ سربازان ابراز تأسف نمود و یادآور شد که حماس از قبل هیچگونه اطلاعی در مورد ورود «فعالان جهادی» به داخل مصر از طریق نوار غزه نداشته است. او این ادعا را نیز افزود که حماس در مورد هویت حمله کنندگان هیچگونه اطلاعاتی در دست ندارند. طاهر النونو تأکید کرد که حکومت غزه با  مصر به  همآهنگی امنیتی جهت رسیدن به جزییات برنامه تروریستی که صورت گرفت، اقدام کرده است (شبکه «العربیة»، پنجم اوت  2012).
• ایمان طه، عضو ارشد حماس در غزه نیز گفت که دولت حماس تمامی امکانات امنیتی لازم را در اختیار مصر قرار می دهد تا از این راه به حفظ امنیت کمک نماید، و نیز افزود: حماس در بخش فلسطینی مرز، به اقدامات امنیتی ضروری دست خواهد زد («الشرق»، ششم اوت  2012).
• ایهاب الغصیون، سخنگوی وزارت کشور در دولت حماس نیز اسرائیل را  متهم کرد و ادعا نمود که دولت حماس در آینده نیز به هرگونه اقدام لازم برای جلوگیری از تکرار این گونه تعرضات تروریستی دست خواهد زد (تارنمای وزارت کشور حماس، ششم 2012).

واکنش حکومت خودگردان فلسطینی

• حکومت خودگردان فلسطینی با تأخیر در مورد تعرض تروریستی در مرز مصر و اسرائیل واکنش نشان داد. در ساعات ظهر روز ششم اوت، نبیل ابورودینه، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری در تشکیلات فلسطینی، با انتشار یک بیانیه رسمی، رویداد تروریستی یاد شده را مورد نکوهش قرار داد. در این بیانیه آمده بود که محمود عباس و کادر رهبری حکومت خودگردانی در اندوه ملت مصر شریک هستند و قاطعانه تعرض تروریستی مزبور را نکوهش می کنند. در بیانیه همچنین قید گردیده که تعرض تروریستی انجام شده موجب نخواهد شد که «مناسبات صمیمانه میان فلسطینی ها و مصر دستخوش تزلزل شود». (خبرگزاری «وفا»، ششم اوت2012).
• همچنین در روز ششم اوت، محمود عباس خود در تماس تلفنی با رییس جمهوری مصر، محمد مُرسی، به او گفت که «فلسطینی ها در مبارزه با تروریسم در کنار ملت مصر ایستاده اند». محمود عباس به منظور ابراز همبستگی با ملت مصر روز هفتم اوت را نیز روز عزاداری رسمی در سرزمین های حکومت خودگردانی اعلام داشت (خبرگزاری «وفا»، هفتم اوت 2012).

واکنش تشکل های تروریستی در نوار غزه

• سایر تشکل های تروریستی در نوار غزه نیز ضمن نکوهش تعرض مسلحانه و کشتار سربازان مصری، اسرائیل را متهم کردند که به زعم آنها، در این رخداد دخالت داشته است. شماری از واکنش ها در ذیل مرور می شود:

• سازمان جهاد اسلامی فلسطین دربیانیه ای که انتشار داد، قتل سربازان مصری را تقبیح کرد. به موجب این بیانیه، چنین تعرضی «تنها در راستای منافع اسرائیل» است، زیرا این اسرائیل است که می کوشد تا میان مصر و فلسطینی ها اختلاف ایجاد کند (وبسایت «پال تودی»، ششم اوت   2012). داوود شهاب، سخنگوی سازمان جهاد اسلامی فلسطین نیز گفت که «اسرائیل از تعرض تروریستی انجام شده بهره زیادی می برد و لذا تردیدی وجود ندارد که در آن دخالت داشته است». به گفته داوود شهاب، نمی توان تصور کرد که فلسطینی ها عامل تعرض بوده باشند چرا که هیچ فلسطینی خواهان لطمه زدن به مصر نیست. داوود شهاب از تمامی سازمان های فلسطینی خواست که در تحقیق پیرامون آنچه که رخ داده است، همکاری کنند (شبکه تلویزیونی «الاقصی»، ششم اوت 2012).
• «کمیته مقاومت مردمی» فلسطینی در غزه نیز هر گونه ارتباط خود را با تعرض تروریستی در مرز مصر و اسرائیل انکار کردند و دوباره این ادعا را مطرح ساختند که «اسرائیل در آن دخالت داشته است». ابو مجاهد، سخنگوی «کمیته های مقاومت مردمی» به ملت مصر و خانواده های کشته شدگان تسلیت گفت و مدعی شد که فلسطینی ها مسئول ترور نبوده اند و هدف، «لطمه زدن به روابط برادرانه میان مصر و فلسطینی ها بوده است» (شبکه تلویزیونی «الاقصی»، ششم اوت  2012).

حمله دو تن از فعالان «جهاد جهانی» به جنوب نوار غزه

• در یک اقدام مشترک میان نیروهای ارتش اسرائیل و سازمان «شباک» (تشکیلات امنیت داخلی اسرائیل) پرنده های عملیاتی نیروی هوایی اسرائیل در ساعات ظهر روز پنجم اوت به دو تروریست در جنوب نوار غزه که سوار بر موتورسیکلت بودند، حمله بردند. این تروریست ها وابسته به یکی از تشکلهای همسو با «جهاد جهانی» (القاعدة) بودند که در نوار غزه فعالیت دارد. یکی از این دو فعال که به قتل رسید، در تعرض تروریستی که روز هجدهم ژوئن امسال در مرز اسرائیل و مصر رخ داد و به قتل یک شهروند اسرائیلی منجر شده بود، مشارکت داشت. این دو تروریست به برنامه ریزی جهت انجام یک تعرض تروریستی دیگر نیز علیه شهروندان اسرائیلی در مرز بین مصر و اسرائیل با همکاری چند فعال دیگر «جهاد اسلامی» در نوار غزه و صحرای سینای مشغول بودند (سخنگوی ارتش اسرائیل، پنجم اوت 2012).
• رسانه های فلسطینی گزارش دادند که عید عقل حجازی در جریان حمله به موتورسیکلتی که وی سوار آن بوده کشته شده و همراه او نیز احمد سالم اسماعیل، به صورت وخیمی زخمی گردیده است. در برخی از گزارش ها آمده است که دو فرد کشته و زخمی شده وابسته به شاخه نظامی «کمیته های مقاومت مردمی» بوده اند («پال تودی»، «قدس .نت» و شبکه «الاقصی»، پنجم اوت 2012).

تعرض راکتی

• شلیک هراز چند گاه راکت در نوار غزه به جنوب اسرائیل در این هفته نیز کماکان ادامه یافت و اصابت دو فروند راکت در خاک اسرائیل ردیابی شد. در همین حال، این راکت پرانی ها آسیب جانی یا زیان مالی به همراه نداشت.

نمودار شلیک راکتی از آغاز سال 2011 ¹

خشونت های «نرم» در کانون های همیشگی تظاهرات ضد اسرائیلی

• همانند هر هفته دیگر، در این هفته نیز تظاهراتی در مراکز سنتی و همیشگی وقوع درگیری ها و تظاهرات ضد اسرائیلی در کرانه باختری رود اردن، به ویژه در روستاهای «بلعین»، «نعلین»، و «نبی صالح» انجام شد. در این تجمع ها تظاهر کنندگان به سوی نیروهای ارتش اسرائیل سنگ پرتاب می کردند که در چند مورد، سربازان به واکنش دست زدند و به تجهیزات مخصوص پراکنده سازی تظاهرات متوسل شدند و همچنین در چند مورد، فلسطینی ها سنگ و نیز بطری آتش زا به سوی شهروندان و وسایط نقلیه امنیتی اسرائیل پرتاب کردند. 

مسئولان امنیتی حماس، فعالان «جهاد جهانی» را که همسو با «القاعدة» هستند، از حبس حماس آزاد کردند

• دولت حماس به تازگی دو تن از فعالان ارشد سازمان های همسو با جهاد اسلامی را از بازداشتگاهای خود آزاد کرده است:

• منابع سلفی در نوار غزه گزارش دادند که مسئولان امنیتی حماس ابوالخص المقدسی رهبر نهاد افراطی موسوم به «جیش امت» را آزاد کردند. شیخ المقدسی در پایان ماه ژوییه به اتهام شرکت در شلیک راکتی به سوی خاک اسرائیل دستگیر و بازداشت شده بود (خبرگزاری ایرانی «فارس»، پنجم اوت  2012). «جیش امت» دستگیری شیخ المقدسی را مورد نکوهش قرار داد و قویاً خواهان آزادی او شده بود (شبکه «الامت»، بیست و هشتم ژوییه 2012). «جیش امت» یکی از تشکیلات افراطیون اسلامی مستقر در نوار غزه است کن خود را همسو با سازمان ترور بین المللی القاعدة و جهاد جهانی می داند^[2].
• در روز دوم اوت، سلفی ها و منابع وابسته به یک تشکل افراطی اسلامی که خود را «توحید و جهاد» می نامد، گزارش دادند که رهبر «توحید و جهاد» به نام هشام السعدینی ملقب به (ابو الولید المقدسی) از زندان حماس آزاد شده است. رسانه های فلسطینی نیز گزارش دادند که آزادی السعدینی در پی میانجی گری منابع اردنی امکان پذیر شده است و شرط آزادی او این بوده است که وی به اردن نقل مکان کند (آژانس خبرگزاری فرانسه، سوم اوت 2012، «الشرق الاوسط»، پنجم اوت2012). السعدینی در ماه مارس 2011، به اتهام نقض سیاست حماس مبنی بر لزوم خودداری از تعرض تروریستی و اتهام در مورد دخالت در انجام رخداد تروریستی در گذرگاه «کرنی» به وسیله اسب که در ژوئن 2009 رخ داده بود، توسط نیروهای حماس بازداشت و زندانی گردیده بود^[3].

مراجعه سیاسی حکومت خودگردان فلسطینی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد

• محمود عباس، بار دیگر تأکید کرده است که حکومت وی قصد دارد برای ارتقاء موقعیت حکومت فلسطینی و رساندن آن به جایگاه یک کشور غیر عضو در سازمان ملل، به مجمع عمومی این سازمان مراجعه کند. محمود عباس گفت که «فلسطینی ها چاره ای جز این ندارند». این امر علیرغم شکست پیشین فلسطینی ها در مراجعه آنها به شورای امنیت در سپتامبر 2011، بار دیگر برنامه ریزی شده است. به گفته محمود عباس، 133 کشور نیز امسال قول داده اند که در مجمع عمومی سازمان ملل به پیشنهاد او رأی موافق بدهند. رییس حکومت خودگردانی در همین حال تأکید کرد که مراجعه به مجمع عمومی مانع از از سرگیری گفت و گوهای سیاسی با اسرائیل نخواهد شد.
• صائب عریقات، عضو کمیته اجرایی ساف و رییس هیئت فلسطینی مأمور گفت و گو با اسرائیل، در این زمینه اظهار داشت که «هدف از مراجعه به سازمان ملل، به ویژه تحکیم شناسایی قانونی کشور فلسطین و گشودن درهای مؤسسات و نهادهای سازمان ملل برای پذیرفتن نمایندگان فلسطینی ها است». صائب عریقات که در کنفرانس خبری در رام الله سخن می گفت، در همین حال افزود که هنوز موعد قطعی برای مراجعه به مجمع عمومی تعیین نشده است و این امر به جلب آراء کشورهای بیشتری در مجمع مشروط است (خبرگزاری «معان»، چهارم اوت  2012).

لغو نشست هیئت های اعزامی از کشورهای جنبش عدم تعهد در رام الله

• حکومت خودگردان فلسطینی قصد داشت همآیشی با شرکت هیئت های اعزامی از سوی کشورهای برجسته اسلامی عضو حنبش «عدم تعهد» در رام الله تشکیل دهد^[4] وقرار بود که در چارچوب این امر از طریق خاک اردن هیئت هایی از سیزده کشور عضو سازمان غیر متعهدها به رام الله بروند. هیئت اعزامی از الجزایر گرچه حمایت خود را از همآیش ابراز داشت ولی اعلام کرد برای آنکه با اسرائیل درگیر نشود در آن شرکت نمی کند (خبرگزاری فلسطینی «معان»، چهارم اوت 2012).
• با رسیدن هیئت های کشورهای یادشده به گذرگاه مرزی «آلنبی» (میان اردن با اسرائیل)، به نمایندگان پنج کشور اسلامی که موجودیت اسرائیل را نمی پذیرند و با اسرائیل هیچ نوع رابطه ندارند، گفته شد که آنها از مجوز ورود برخوردار نمی شوند. مقامات حکومت خودگردان فلسطینی این تصمیم اسرائیل را «تحریک آمیز» تلقی کردند و گفتند: هدف اسرائیل، به شکست مذاکرات تلاش های دیپلماتیک  حکومت فلسطینی است و به همین دلیل تشکیلات خودگردانی تصمیم گرفت که موعد همآیش را به تأخیر اندازد و لذا پیشنهاد برگزاری همآیش در محل دیگری، از جمله اردن داده شده که آن نیز رد گردید چرا که به باور برنامه ریزان، برگزاری همآیش در رام الله، به عنوان یک شهر فلسطینی دارای اهمیت نمادین است. (خبرگزاری فلسطینی «معان»، چهارم اوت2012).

فعالان اروپایی ضد اسرائیلی قصد دارند به کرانه باختری رود اردن بیآیند

• تشکیلات موسوم به«به فلسطین خوش آمدید»  قصد دارد تا یک همآیش تبلیغاتی دیگر ترتیب دهد، که در چارچوب آن، فعالانی از سراسر جهان وارد خاک اردن شوند و از آنجا درخواست نمایند که از طریق گذرگاه زمینی «آلنبی» به کرانه باختری رود اردن بروند. در چارچوب این برنامه، فعالان حامی فلسطینی ها اطلاع دادند که قصد دارند در روز بیست و پنجم اوت وارد امان، پایتخت اردن، و فردای آن روز رهسپار کرانه باختری رود اردن گردند. به فعالانی که در این برنامه مشارکت کنند دستور داده شده است تا دوربین عکاسی همراه داشته باشند ولی تلاش کنند که با نیروهای اسرائیلی درگیر نشوند (سامانه کمپین یاد شده، سی و یکم ژوییه 2012).
• در سامانه تشکیلات ضد اسرائیلی یاد شده آمده است که قرار است بیش از یکصد نفر از فعالان این نوع از کارزارها به اردن بروند. برنامه ریزان در روز بیست و پنجم ژوییه در وزارت خارجه فرانسه همآیشی برگزار کردند که به آنها گفته شد وزارت خارجه فرانسه نسبت به آمد و شد آزاد در داخل کرانه باختری رود اردن تعهد دارد (وبسایت «ابتکار»، پنجم اوت 2012). این کمپین پیشتر نیز در فرودگاه اسرائیلی بن گوریون در ماه های ژوییه 2011 و همچنین آوریل 2012، عملیات اعتراضی گسترده ای را سامان داد که اسرائیل به سرعت به آن پایان داد.